ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Đây là nơi các thành viên Diễn đàn trao đổi các vấn đề về chung về lý luận văn hoá học

ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi vuthihanhtrang » Thứ 5 15/11/12 13:35

Hồi sáng trong buổi thảo luận, nhóm em nhận được nhiều câu hỏi, rất tiếc là không có đủ thời giờ để trao đổi hết với các anh chị và các bạn. Vốn có sẵn hứng thú với đề tài, mặc dù buổi thảo luận đã qua, nhưng em cũng mở topic này để ai có hứng thú thì vào thảo luận chung cho vui nha. Em chỉ viết ra vài vấn đề dưới đây thôi, không phải bài nghiên cứu gì đâu.

Thứ nhất là về sự huyền bí của lên đồng. Như thầy có nói, cái gì thuộc về tâm linh rất khó để phán xét. Nếu nhìn 1 cách khoa học, hiện tượng lên đồng chủ yếu dựa trên trạng thái “tự kỷ ám thị”, tự thôi miên bản thân để “diễn” tốt vai trò Thánh nhập, chứ không phải thế lực huyền bí siêu nhiên nào nhập vào đâu ạ. Trước khi hầu đồng một thời gian, ông đồng/bà đồng phải ăn chay, giữ cơ thể thanh tịnh không gần gũi người khác giới là đã tạo ra 1 sự khác biệt so với ngày thường (ai không tin thì thử, dễ cảm thấy cơ thể lâng lâng lắm), đến buổi hầu đồng thì chính không khí thần thánh của buổi lễ, khăn phủ đầu màu đỏ, các chất trong trà, rượu, thuốc … khiến cho Đồng cốt dễ rơi vào trạng thái “ngất ngây” (ectasy), dễ khiến bản thân thoát khỏi thực tại mà “diễn” tốt hơn. Có trường hợp “đồng đá”, trong buổi lễ không tự thôi miên bản thân mình được, người ta nói là Thánh không nhập, nhưng cũng hiếm khi xảy ra lắm.

Thứ hai là thân phận Đồng cốt, thường là có vấn đề về giới tính, hoặc bị chèn ép trong cuộc sống, số phận long đong lận đận nên tìm đến lên đồng để giải tỏa và cân bằng tâm lý. Những người này rất nhạy cảm, lúc vui lúc buồn, không quyết định được điều gì, người ta hay gán cho tính cách “đồng bóng”. Hoặc có người bị bệnh, ngẩn ngơ, nói nhảm, cơ thể uể oải chán chường, chạy chữa mãi không khỏi, được cho là có căn “hầu thánh”, rồi “cơ đày”, bị “bắt sát” … nên phải xin trình đồng, mở phủ. Nhiều trường hợp hầu vài giá đồng thì tự nhiên khỏi bệnh, người ta giải thích là nhờ hầu Thánh nên mới khỏi bệnh. Nhưng thực ra có lẽ đó là do tâm lý và những ức chế đã được giải tỏa. Mà như ta đã biết, không thể phủ nhận vai trò của yếu tố tâm lý trong việc chữa bệnh. Có trường hợp 1 bà đồng ngày thường có chồng hạch sách, hách dịch, ỷ thế nắm quyền rồi ăn hiếp vợ. Đến khi bà nhập giá đồng bà chúa Thượng Ngàn, lúc này chồng bà cũng như bao tín đồ đạo Mẫu bình thường phải cung kính đối với vai trò thần thánh hiện tại của bà, thì bà bắt đầu hạch hỏi căn dặn đủ điều lại với chồng mình, âu cũng là một cách giải tỏa tâm lý. Còn nhiều trường hợp nữa nhưng dài quá em không nêu ra hết. Các anh chị có thể đọc sách. Sẵn đây em xin giới thiệu 1 quyển sách rất hay về vấn đề này: “Lên đồng hành trình của thần linh và thân phận” của GS. Ngô Đức Thịnh, viết rất hấp dẫn.

Thứ ba là về giá trị văn hóa của nó. Mỗi buổi hầu đồng đều là 1 hình thức diễn xướng dân gian. Mỗi giá đồng là 1 vị Thánh, không chỉ trang phục và phụ kiện được đầu tư kỹ, mà các bài văn chầu và nhạc điệu của Hát văn cũng rất hay, đều có đề cập đến các yếu tố lịch sử, xã hội, văn hóa. Có những vị Thánh là người dân tộc nữa, như giá đồng bà chúa Thượng Ngàn, các cô Chín, cô Bé v.v… đều ăn mặc theo trang phục người dân tộc. Xem 1 buổi hầu đồng là biết thêm về văn hóa nhiều dân tộc, chứ không phải chỉ biết về người Kinh mình đâu. Vì vậy mà nhiều vị học giả đã ưu ái gọi lên đồng là bảo tàng văn hóa sống động của dân tộc Việt Nam.

Cuối cùng là vấn đề cảm nhận cá nhân của riêng em thôi, sức quyến rũ của các màn trình diễn trong những buổi hầu đồng quả là khó cưỡng lại. Các anh chị và các bạn có thể lên youtube xem thử, nhất là các buổi trình diễn hầu bóng ở trung tâm văn hóa Pháp, thật đúng là 1 nghệ thuật! Sang trọng, thần thánh và huyền bí. Âm nhạc hát văn được nhìn nhận như 1 thứ “nhạc rock của Việt Nam” vậy, dễ khiến tâm trạng con người phấn chấn. Thêm sự kết hợp của trang phục đẹp mắt (toàn là những màu chói lọi rực rỡ và tươi sáng tạo nên một hiệu ứng thị giác nhất định). Người xem như hoàn toàn bị mê hoặc bởi lối diễn xuất của các đồng cốt, bởi không khí linh thiêng, bởi tiếng đàn hát tài ba của dàn cung văn, bị cuốn theo lúc nào không biết. Ai có tâm lý không vững có thể có hiện tượng ngất xỉu, hoặc vô thức đứng dậy nhảy múa theo các ông đồng/bà đồng, đây gọi là hiện tượng “ốp đồng”.

Em trao đổi mấy điều như vậy. Biết thêm về lên đồng để có cái nhìn cảm thông và đúng đắn hơn về nó, cũng là 1 điều thú vị phải không ạ ^_^
"Trăm năm tao ngộ một giờ
Tình thương vô tận bất ngờ tái sinh"
Hình đại diện của thành viên
vuthihanhtrang
 
Bài viết: 53
Ngày tham gia: Chủ nhật 11/11/12 22:35
Cảm ơn: 2 lần
Được cám ơn: 7 lần

Re: ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi ngocanh » Thứ 5 15/11/12 15:28

Bạn Hạnh Trang có nói:
Nếu nhìn 1 cách khoa học, hiện tượng lên đồng chủ yếu dựa trên trạng thái “tự kỷ ám thị”, tự thôi miên bản thân để “diễn” tốt vai trò Thánh nhập, chứ không phải thế lực huyền bí siêu nhiên nào nhập vào đâu ạ.
Mình không đồng ý với ý kiến này của bạn vì 2 điều:
Thứ nhất, như thế nào mới là cách nhìn khoa học? Cách nhìn khoa học sẽ là theo những gì khoa học hiện nay chứng minh được nói, hay cách nhìn khoa học sẽ là nhìn đến tận nguồn của vấn đề, như sự thật của nó. Và với lên đồng, khoa học hiện nay đã không dám nói đó chỉ là mê tín, là diễn, là giả nữa rồi!
Thứ hai, thực sự chỉ là "diễn" hay thật sự là có Thánh thần, linh hồn nhập vào. Điều này chỉ có người trong cuộc mới biết được mà thôi. Với mình thì nghĩ là có những lúc lên đồng thực sự và có những lúc chỉ là diễn!
Đó là chút chút ý kiến của mình! Cám ơn chủ đề rất thú vị của Hạnh Trang!
"Nơi nào có tình thương yêu, thì nơi đó luôn có những điều kỳ diệu" (Loilla Cather)
(.◕‿◕.)
Hình đại diện của thành viên
ngocanh
 
Bài viết: 52
Ngày tham gia: Thứ 5 20/09/12 14:27
Cảm ơn: 13 lần
Được cám ơn: 5 lần

Re: ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi Thanh Nga » Thứ 7 17/11/12 20:25

Thừa nhận là lên đồng cũng có lúc diễn. Nhưng có lẽ cũng có lúc là thật. Nếu không tại sao Phan Thị Bích Hằng lại có thể tìm được biết bao nhiêu mộ liệt sỹ cho đất nước mình chứ?
Hình đại diện của thành viên
Thanh Nga
 
Bài viết: 41
Ngày tham gia: Thứ 2 08/10/12 7:34
Cảm ơn: 17 lần
Được cám ơn: 3 lần

Re: ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi nguyentrunghiep » Thứ 2 19/11/12 0:45

Chào bạn.
Khi nghiên cứu lên đồng ở Việt Nam, sẽ hấp dẫn hơn nếu so sánh lên đồng Việt Nam với các hình thức lên đồng khác ở các nền văn hóa khác, ví dụ điển hình là "lên đồng" trong Shaman giáo ở Hàn Quốc...Làm công việc so sánh này một phần sẽ tìm ra được nguồn gốc lên đồng của Việt Nam, một phần cho thấy đặc trưng của lên đồng Việt Nam so với lên đồng ở các nền văn hóa khác
Dark Knight
Hình đại diện của thành viên
nguyentrunghiep
 
Bài viết: 134
Ngày tham gia: Thứ 6 10/02/12 14:59
Đến từ: Faculty of Korean Studies, USSH, VNU-HCM
Cảm ơn: 0 lần
Được cám ơn: 5 lần

Re: ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi vuthihanhtrang » Thứ 5 14/03/13 22:07

@ngocanh,thanhnga: hihi, đúng là cái gì thuộc về tâm linh thì không kiểm chứng được. Chỉ có điều mình không thể biết rõ trong hệ thống các vị Mẫu, ngũ vị quan lớn, các hàng chầu, các ông Hoàng, các cô các cậu có bao nhiêu "vị" là thật, bao nhiêu vị là do dân gian hư cấu lên từ các thế lực tự nhiên như Trời (Mẫu Thiên), Đất (Mẫu Địa), Nước (Mẫu Thoải) và Rừng (Mẫu Thượng Ngàn) để đưa vào đạo Mẫu Tứ Phủ. Nếu các vị đó không có thật, chỉ là sự nhân cách hóa thì lấy ai để giáng đồng, nhập vào đồng cốt thật phải không? Tuy không khẳng định được, nhưng Trang ... nghi lắm (hihi). Nhưng nói đi cũng phải nói lại, lên đồng cũng nhiều cái huyền bí, loại trừ trường hợp có sự sắp xếp sẵn, thì chắc là có "1 cái gì đó" làm nhiều đồng cốt có khả năng đoán biết được sự vật trước khi lên đồng. Ví dụ như phải đoán ra vật gì được cất giấu, đoán đúng mới cho hành lễ và hầu đồng.

Còn cô Phan Thị Bích Hằng là nhà ngoại cảm rồi, có những dạng thức sống nào đó ngoài con người chúng ta, tạo ra sự nhập hồn và giao cảm. Nhưng đây lại là 1 lĩnh vực khác với sự lên đồng rồi ^_^
"Trăm năm tao ngộ một giờ
Tình thương vô tận bất ngờ tái sinh"
Hình đại diện của thành viên
vuthihanhtrang
 
Bài viết: 53
Ngày tham gia: Chủ nhật 11/11/12 22:35
Cảm ơn: 2 lần
Được cám ơn: 7 lần

Re: ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi vuthihanhtrang » Thứ 5 14/03/13 22:10

@nguyentrunghiep: cảm ơn bạn Hiệp nha. Hồi đó nhóm mình làm bài tập thuyết trình về đề tài này, cũng có đưa vào so sánh hiện tượng Gút - lên đồng trong Shaman giáo của Hàn Quốc và đúng là thấy rõ sự khác biệt. Ông Đồng ở VN mà không nhập đồng được thì chỉ "buồn bã" thôi, còn ông Đồng ở Hàn Quốc mà không nhập đồng được là la hét giận dữ lắm (sách ghi nhé, mình không có bịa ra đâu, hihi), cho thấy sự khác biệt về 2 nền văn hóa âm tính và dương tính. ^^
"Trăm năm tao ngộ một giờ
Tình thương vô tận bất ngờ tái sinh"
Hình đại diện của thành viên
vuthihanhtrang
 
Bài viết: 53
Ngày tham gia: Chủ nhật 11/11/12 22:35
Cảm ơn: 2 lần
Được cám ơn: 7 lần

Re: ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi Lê Thị Hồng Nga » Thứ 5 14/11/13 13:41

Mấy tuần nay có lẽ mọi người đều bận rôn với các bài tập nên diễn đàn có vẻ "đìu hiu" quá, nay mình xin được " khởi động" lại diễn đàn bằng 1 chia sẻ có thật ( không mang tính khoa học hoặc lý thuyết gì trong câu chuyện này), và nhân sự kiện nhà ngoại cảm Phạm Thị Bích Hằng và " cậu Thuỷ"( không phải hình thức lên đồng nhung cũng thuộc về hoạt động tâm linh), mong các bạn cùng góp ý kiến để cho diễn đàn được sôi nổi như xưa nhé, cám ơn mọi người

Lúc đó mình khoảng 13 tuổi, giờ khắc ông ngoại mất mình không kịp về quê (miền Bắc),49 ngày sau gia đình có làm lễ ở chùa làng, vì lúc nhỏ ông ngoại rất yêu quý mình nên mọi người cùng muốn mình ngồi đồng để mong ông nhập về dặn dò con cháu. Thú thực là mình "rất bờm và thật thà" nên sau khi mọi người trùm cái khăn đỏ len đầu thì minh cứ ngồi im, bác gái ngồi kế bên nói thầm"lắc lư người đi cháu", mình cũng làm theo, thế là mọi người la lên "Ông nhập rồi", mọi người hỏi: ông có dặn dò gì con cháu không? ông có thiếu thốn gì không? ông đã đầu thai chưa?....Mình không biết trả lời sao nên cứ lắc đầu. Thày Chùa bèn giải thích là : ông không có gì để dặn dò vì ông rất hài lòng với con cháu, Ông không thiếu thốn gì, ông có cuộc sống sung sướng lắm, ông chuẩn bị đầu thai vào gia đình quyền quý...
Mình ngồi đồng khoảng 10p gì đó thôi nhưng cảm thấy rất mệt vì căng thẳng, sau đó mọi người lại bảo là do ông nhập nên mệt...
Mình có nói với bác gái rằng cháu không gặp ông, ông không nói gì với cháu mà sao thầy chùa lại diễn giải như vây, bác nói thầy hiểu được ý của vong linh nên thầy có thể diễn giải...
Từ đó mình rất sợ và không bao giờ nhắc đến chuyện lên đồng này nữa

Các bạn hãy dùng những lý thuyết khoa học trong môn cô Hiền ( vô thức tập thể-vì ai cũng biết là không phải ông nhập vào mình nhưng vẫn tin vào lời diễn giải của thầy Chùa) để phân tích giúp mình hiện tương này nhé.
Cũng mong nhận được ý kiến của Thầy Cô và các vị tiền bối.
Cám ơn
“A single beam cannot support a great house.” Chinese Proverb
Hình đại diện của thành viên
Lê Thị Hồng Nga
 
Bài viết: 82
Ngày tham gia: Thứ 4 18/09/13 15:44
Cảm ơn: 6 lần
Được cám ơn: 10 lần

Re: ĐÔI ĐIỀU VỀ HIỆN TƯỢNG LÊN ĐỒNG

Gửi bàigửi bởi hangthu1008 » Thứ 3 10/12/13 16:03

Em rất tin vào chuyện này chị Nga ạ, vì khoảng 10 tuổi gì đó em cũng đã từng chứng kiến những chuyện tưởng như không thể ấy. Em tin vào thế giới tâm linh, nhưng tin có mức độ thôi ạ.
Em cũng tin có những người có khả năng liên kết với cõi âm qua việc lên đồng, nhưng số đó rất ít, 100 người chắc có 1 người có khả năng thực sự, còn lại thì toàn lừa bịp thôi. Vì em luôn cho rằng nếu đã thực sự có khả năng đó thì mọi việc thấy và nói ra đều phải đúng, chứ không làm gì có chuyện có xác suất, rằng là người trần nhầm lẫn thì người âm cũng phải có người nhầm lẫn. Cho nên em đồng ý với ý kiến của bạn Ngocanh ở trên. Phần lớn hiện tượng này toàn là "diễn" thôi, mà nhiều người thì lại tin một cách mù quáng.
欲穷千里目
更上一层楼
RANDOM_AVATAR
hangthu1008
 
Bài viết: 65
Ngày tham gia: Thứ 6 13/09/13 6:06
Cảm ơn: 21 lần
Được cám ơn: 13 lần


Quay về Lý luận văn hóa học

Ai đang trực tuyến?

Đang xem chuyên mục này: Không có thành viên nào đang trực tuyến4 khách

cron