Cách nay chừng hơn năm, một buổi tối, tôi cùng chồng đi trên đường Nguyễn Đình Chiểu - thành phố Hồ Chí Minh. Chạy trước chúng tôi là một cặp tình nhân, tôi đoán thế khi nhìn cách họ ngồi trên xe với nhau. Ánh đèn xe máy chiếu thẳng vào lưng cô gái. Và hai vợ chồng tôi ngượng đỏ mặt. Chúng tôi không hề bình luận gì với nhau về hình ảnh ấy (mà thực ra là không thể), nhưng tôi biết, vợ chồng tôi đều bị nó tác động khá mạnh.
Suốt một đoạn đường chạy sau đôi bạn trẻ, tôi, một phụ nữ vừa qua tuổi ba mươi, dù đã rất cố gắng, vẫn không thể lý giải nổi, vì sao cô gái xinh xắn thế kia lại chọn một cái quần xệ lưng đến nhường ấy). Hình như cảm nhận thấy sự trống trải quá đáng phía sau nên nhiều lần cô gái đưa tay kéo áo pull xuống. Động tác ấy có vẻ làm xấu thêm tình hình vì gây tò mò hơn cho những chiếc xe máy đi sau.
Tôi đã tưởng và đã hy vọng đó chỉ là trường hợp cá biệt. Nhưng không!
Và cả năm qua, rất nhiều lần tôi gặp lại hình ảnh ấy ở khắp nơi, khắp chốn: quán cà phê, giảng đường, siêu thị, xe buýt… Đối tượng mặc là sinh viên, người lao động chân tay, tiếp viên nhà hàng, quán ăn, phóng viên… Hình thức của họ cũng rất khác nhau, đôi người khá chuẩn, phần đông hoặc mập quá (hở bụng phệ hoặc hông to) hoặc quá ốm (khiến tôi luôn có cảm giác lo sợ thay cho người mặc, rằng quần có thể bị tụt… bất cứ lúc nào!). Một lần tôi bị sốc thật sự khi nhìn thấy hình ảnh phía sau của một cô gái trẻ buớc xuống từ xe đưa rước giảng viên của một trường đại học lớn. Và dù không muốn, tôi cũng đành phải thừa nhận, mốt lưng xệ thật sự đang “thừa thắng xông lên”. Có thể thấy rõ điều đó nếu dạo qua các cửa hàng có bán quần jeans. Tìm được một chiếc quần lưng cao đến rốn quả là rất khó. Điều đáng nói là quần do Việt Nam sản xuất lại có lưng thấp hơn quần nhập từ Trung Quốc – Đài Loan.
Tôi vẫn tự hỏi: Hay tại tôi già quá so với quan niệm thẩm mỹ của các bạn gái trẻ? Hay tại tôi không biết chấp nhận những cái khác mình? Hay tại… Và tôi đã làm một cuộc phỏng vấn nho nhỏ với 20 đối tượng ngẫu nhiên ở nhiều lứa tuổi. Kết quả thu được như sau:
Ủng hộ vô điều kiện 0%
Không ủng hộ 50%
Ủng hộ (nếu mức độ vừa phải) 40%
Không quan tâm 5%
Không phản đối nhưng không sử dụng 5%
Một tác giả đã viết trên website http://www.dep.com.vn: “Về trang phục, cả thế giới đang tiến tới chỗ ngày giảm mặc hơn. Áo hai dây đã trở thành bình thường. Áo không dây đang tiến lên, áo không lưng đang xông vào vạch xuất phát. Quần lưng xệ đang được rút bớt thành bụng xệ, và đã có nhiều sự cách tân khi cả trước và sau đều xệ. Bất chấp những lời phản đối, bất chấp những dư luận nẩy lửa, những roi vọt của xã hội, xiêm y của các cô (và số ít các bà) ngày càng thoáng”.
Hình ảnh chỉ có tính minh họa
Và đây nữa - cũng chỉ có tính chất minh họa!
Trên một chuyến từ Biên Hoà - Đồng Nai đi thành phố Hồ Chi minh ngày 4 - 4 – 2007, sau khi bất đắc dĩ phải đối mặt với khoảng lưng và dưới lưng vô cùng "thiếu văn hoá" của hai tóc dài nhuộm vàng hoe, người viết đã phỏng vấn chàng trai 26 tuổi, tên Nguyễn Hồng Hải, công tác tại Công ty 28, khu công nghiệp Long Bình – Biên Hòa:
+ Bạn thấy sao?
+ (Cười, đỏ mặt) Em thấy không được đẹp mắt lắm!
+ Chỉ không được đẹp mắt thôi à?
+ (Tiếp tục cười) Em là dân tỉnh, chắc là nhà quê nên không quen chị ơi. Thành phố chắc khác! (Đây là một chàng trai sống ở thành phố Biên Hòa và có người yêu đang học tiếng Nhật tại thành phố Hồ Chí Minh)
+ Nếu người yêu em mặc thế em có dám đưa cô ấy về giới thiệu với mẹ không?
+ Người yêu em không mặc thế bao giờ.
+ Em có gặp “hoàn cảnh” này bao giờ chưa?
+ Nhiều lắm rồi chị ơi. Em hay đi xe buýt nên gặp hoài. Nhiều khi còn kinh khủng hơn nữa cơ!
Một giáo viên cấp 3 kể: học sinh cấp 2 – cấp 3 bây giờ cũng là fan của quần lưng xệ. Thậm chí đồng phục thể dục cũng được cắt bớt lưng sao cho khi dơ tay lên phải hở được hông. Quần áo dài cũng phải xệ xuống để hở eo một đoạn ngay chỗ xẻ tà.
Tất nhiên, giới trẻ bao giờ cũng thích cái mới, và không nên lấy quan điểm của thế hệ trước để áp đặt. Nhưng, vấn đề gì được đặt ra từ cái quần lưng xệ (và sau đó là bụng xệ của các cô gái trẻ (và cả một số phụ nữ không còn trẻ)?
Chắc chắn là thị hiếu thẩm mỹ, trình độ văn hóa. Những chiếc quần lưng xệ phổ biến từ phim ảnh Mỹ vốn phù hợp với vóc dáng cao ráo của những cô gái phương Tây (lưng ngắn, chân dài). Người Việt Nam nói riêng, người châu Á nói chung vốn có chỉ số hình thể chung là lưng dài, chân ngắn. Quần xệ quá góp phần tạo ra cảm giác chiều cao của họ bị thu ngắn hơn. Nhưng hình như các bạn gái bất chấp điều ấy.
Trang phục ít nhất là có 2 chức năng. Một là bảo vệ cơ thể, hai là làm đẹp. Sử dụng trang phục, ít nhất cũng phải đảm bảo hai chức năng ấy. Quần lưng quá xệ với phụ nữ Việt Nam không có cả hai chức năng trên.
Có lần trên sa lộ, tôi đã nhìn thấy cảnh một nam thanh niên cố bám theo một cặp trai gái đi phía trước và nhướn người nhìn vào "nơi dòng sông chia đôi phía sau cô gái". Trang phục trong trường hợp này có thể gây nguy hiểm nữa!
Văn hóa là sự hài hòa - một nhà nghiên cứu về văn hóa đã nói như thế. Nếu cần có một lời kết cho câu chuyện về chiếc quần lưng xệ này, thì nó sẽ là: hãy trở nên “hài hòa” hơn!
Một số ý kiến
Trần Thùy Dương (nhà báo, Đồng Nai) – 44 tuổi – có con gái 14 tuổi:
Quần lưng xệ là mốt của lớp trẻ. Nếu xệ vừa thì sẽ đẹp vì khoe được eo – da. Nếu da trắng – eo nhỏ thì mặc quần lưng xệ thấy cũng hay. Ngược lại thì sẽ xấu. Nếu còn trẻ và mặc đi chơi thì được… chứ đừng vào chỗ nghiêm trang.
Bùi Ngọc Diệu (Ủy ban DSGĐTE tỉnh Long An) – 50 tuổi.
Mặc quần lưng xệ vô tình nhìn thấy phía sau thì thật là là ghê!
Nguyễn Thùy Dương (phóng viên Đài PTTH Bình Dương), 25 tuổi.
Quần lưng xệ có những mặt tốt nhưng có những mặt xấu. Mặt tốt: thoải mái cho bụng, không bị ép khi di chuyển, trông phụ nữ có vẻ cao hơn, thích hợp khi mặc với sơ mi dài – áo thun dài. Mặt xấu: nếu bận với áo ngắn sẽ hở dẫn đến gây phản cảm đối với mọi người xung quanh.
Lê Bích Hường (công chức ngành y tế), 28 tuổi: Tôi không thích quần lưng xệ, tôi thường xuyên may đo để phù hợp với tuổi và vóc dáng của mình