DIỄN ĐÀN VĂN HÓA HỌC

Tôi chợt nhớ một câu chuyện cách đây vài năm. Một cậu bé đi cùng với bố mua đồ ở siêu thị. Lúc tính tiền, người bố rất thản nhiên đẩy chiếc xe chen vào quầy. Cậu bé thấy vậy vội vã trách: “Sao bố không sắp hàng?” Người bố hơi bị ngượng, sau một vài giây chần chừ cũng đã quyết định rút xe lui về phía sau. Tôi thầm khen cho cậu bé; chắc là ở trường được cô dạy như vậy.

Nhiều khi chúng ta chỉ còn biết kỳ vọng vào những thế hệ trẻ như thế. Từ xưa chúng ta đã rất đề cao ‘trình độ văn hóa 12/12’, có nghĩa là ‘có học’. Tiếc thay, ngày nay không ít trường hợp không những có học mà học học rất cao, thế nhưng g ý thức văn hóa lại thua trẻ lên ba, như trường hợp ông bố ‘trông rất trí thức’ trong câu chuyện tôi kể trên đây. Cũng trước đây, tôi hay nghe người lớn mắng ‘học đại học rồi …’, và người nào làm gì sai mà bị chửi như vậy là nặng lắm, nhục lắm. Có thời gian đi học ở nước ngoài, tôi thấy rất nể sinh viên phương Tây. Làm cái gì họ cũng xếp hàng; nói xin lỗi, đi vệ sinh cũng xếp hàng rất lịch sự. Về Việt Nam, tôi quan sát khắp nơi, đỏ con mắt mà chẳng thấy ở đâu cảnh sinh viên xếp hàng một cách lịch sự. Một lần đi dạy ở Đại học Quốc tế, lần đầu tiên tôi thấy sinh viên Việt Nam xếp hàng chờ xem điểm. Mừng như bắt được vàng, tôi rút điện thoại ra chụp lấy chụp để. Tiếc là chất lượng hình kém quá.

Và chỉ một lần đó thôi. Giờ đây, hàng tuần tôi phải ‘chen’ với sinh viên để vào được thang máy cho kịp giờ giảng. Bản thân tôi rút ra bài học từ sau những lần xếp hàng và bị sinh viên đẩy dạt ra phía sau. Cũng như tôi, nhiều giảng viên đại học khác cũng đành phải chọn con đường ‘chen’ để nhanh chóng vào được thang máy. Hỡi ôi! Đại học, nhưng trình độ văn hóa đâu rồi?!

Tại sao chúng ta chủ trương đề cao giá trị nhân văn nhưng chỉ lo dạy ‘văn’ mà quyên mất dạy ‘nhân’ cho sinh viên? Văn hóa phải đi từ những biểu hiện hành vi nhỏ nhất mà những người trong môi trường đại học hơn ai hết phải là tấm gương. Không cần sinh viên phải nhường cho giảng viên. Chỉ cần tất cả đều sắp hàng và mọi người đều vào được thang máy, một cách lịch sự và công bằng nhất!

Thói quen xếp hàng nơi công cộng là tôn trọng mọi người, tôn trọng sự công bằng và hơn ai hết là tôn trọng chính bản thân mình. Nhưng tại sao những thói quen đó lại...hiếm thấy ở đất nước ta vậy? Tôi nghĩ ngoài việc tuyên truyền nâng cao ý thức của học sinh, sinh viên trong trường học thì cũng rất cần sự giúp đỡ từ những nhân viên bán vé ở nhà ga, bến xe,.... bởi tôi đã rất nhiều lần đứng xếp hàng để chờ đến lượt mình nhưng vẫn có những người thiếu ý thức xen vào" thực hiện giao dich" trước. Phải chăng, nếu những nhân viên đó "đem lại sự công bằng" cho những ngừơi đã xếp hàng trước thì liệu những người thiếu ý thức đó....họ có " rút kinh nghiệm" cho những lần sau