Đề cương sơ bộ đề tài: Uyển ngữ trong văn hóa giao tiếp của người Việt Nam
Dẫn nhập
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Lịch sử vấn đề
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
6. Phương pháp nghiên cứu, nguồn tư liệu
7. Bố cục đề tài
Phần I. Cơ sở lý luận
1. Uyển ngữ là gì?
2. Nguồn gốc của uyển ngữ
3. Uyển ngữ trong giao tiếp
4. Uyển ngữ trong các lĩnh vực khác
5. Tác dụng của uyển ngữ
Phần II. Văn hóa giao tiếp
2.1 Khái quát về nghệ thuật ứng xử của người Việt
2.2 Nghệ thuật sử dụng uyển ngữ trong giao tiếp của người Việt
2.3 Uyển ngữ trong các phương diện giao tiếp cụ thể
2.3.1 Từ chối
2.3.2 Cảm ơn
2.3.3 Trao duyên
2.3.4 Thăm hỏi
2.2.5.Vay mượn
Phần III. Đánh giá việc sử dụng uyển ngữ
3.1 Uyển ngữ qua các vùng miền của người Việt
3.2 Ảnh hưởng của uyển ngữ trong đời sống người Việt
3.3 Những tác động đến văn hóa giao tiếp
3.3.1 Tích cực
3.3.2 Tiêu cực
Phần IV. Kết luận
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Phân tích định nghĩa theo 7 bước:
1. Các định nghĩa có trước
2. Phân tích theo yêu cầu của định nghĩa
3. Phân tích, phân loại định nghĩa, đánh giá ưu khuyết điểm từng loại, xây dựng định nghĩa mới
Tất cả các định nghĩa trên đều giúp ta tiếp cận được với nội dung của uyển ngữ, song lại chưa tổng hợp được hết những miêu tả phân tích cụ thể và chính xác nhất để có cái nhìn bao quát nhất, dễ hiểu nhất đến định nghĩa này.
Mặt khác, không phải lúc nào uyển ngữ cũng được dùng như hình thức nói giảm, tác dụng của uyễn ngữ còn thể hiện qua sự hài hước trong giao tiếp, sự trang trong trong miêu tả, và sâu sắc tế nhị trong ý nghĩa…
4. Tìm tất cả các cách sử dụng hiện hành, chọn ra những nét chung nhất để làm định nghĩa mới
Ở nước ngoài như Anh cũng có sử dụng uyển ngữ (euphemism). Giáo giới tại Mỹ thường khuyên học trò nên dùng uyển ngữ khi giao dịch ngoài đời để không bị người khác coi mình là "insensitive" hay Trung Quốc lối nói bong gió, sử dụng uyển ngữ hết sức phổ biến, ngay cả từ uyển ngữ cũng là từ Hán việt.
5. Tìm một khái niệm rộng hơn cùng loại để quy khái niệm được định nghĩa vào
Ngôn ngữ
6. Chỉ ra những đặc trưng khu biệt khái niệm được định nghĩa với những khái niệm khác cùng bậc
Uyển ngữ là dạng từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt, dùng trong những hoàn cảnh đặc biệt. Uyển ngữ dùng nhiều trong giao tiếp-ngoại giao, văn bản.
Định nghĩa sơ bộ: Là cách sử dụng từ ngữ một cách khéo léo, linh hoạt, dẫn đến việc dùng hình thức diễn đạt nhẹ nhàng, mềm mại, tế nhị đối với những vấn đề trần tục nghe mất lòng, bối rối
7. Kiểm tra định nghĩa đã xây dựng có đáp ứng yêu cầu về nội dung, hình thức, chỉnh sửa lại
• Thay cách = phương thức
• Thay trần tục = tế nhị, khó nói
• Bỏ bớt bối rối
• Thay việc dùng hình thức = lối (gọn hơn)
Hình thành định nghĩa mới: Là phương thức sử dụng từ ngữ một cách khéo léo, linh hoạt, dẫn đến lối diễn đạt nhẹ nhàng, mềm mại, tế nhị làm cho người nghe thoải mái mà không bị mất lòng.
SƠ ĐỒ ĐỊNH NGHĨA
THUẬT GIẢI