Bài tập thực hành 4: Chọn một khái niệm cơ bản trong đề tài NC của mình để xây dựng định nghĩa (trình bày theo 7 bước và lập sơ đồ).
ĐỊNH NGHĨA PHẬT GIÁO1.
Tìm tất cả các định nghĩa hiện cóHoàng Phê 2003. Từ điển tiếng Việt. Trung tâm từ điển học, tr 290 và 774 : Phật giáo = Đạo Phật là tôn giáo ra đời ở Ấn Độ thế kỉ VI trước công nguyên, do Thích Ca Mâu Ni sáng lập.
Từ điển bách khoa toàn thư Việt Nam tạo bởi Nguyễn Kim Vỹ
Phật giáo là một tôn giáo ra đời vào cuối thế kỷ VI trước công nguyên ở Ấn Độ, sau đó phát triển thành một trong ba tôn giáo lớn nhất trên thế giới (cùng với đạo Kitô và đạo Hồi). Người sáng lập: Thích Ca Mâu Ni.
Từ điển Britanica: Buddhism, religion and philosophy that developed from the teachings of the Buddha (Sanskrit: “awakened one”), a teacher who lived in northern India between the mid-6th and the mid-4th centuriesbce (before the Common Era or Christian era). Spreading from India to Central and Southeast Asia, China, Korea, and Japan, Buddhism has played a central role in the spiritual, cultural, and social life of Asia, and during the 20th century it spread to the West.
Tạm dịch : Phật giáo, là một tôn giáo và triết học được phát triển từ những lời dạy của Phật đà (tiếng Phạn: “ một bậc Giác Ngộ”), là một người thầy sống ở miền Bắc Ấn Độ từ giữa thế kỷ 6 và thế kỷ 4 trước công nguyên (trước công nguyên hoặc kỷ nguyên Kitô giáo). Trãi dài từ Ấn Độ đến Trung và Đông Nam Á, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, Phật giáo đã đóng một vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần, văn hóa và xã hội của khu vực Châu Á, và trong thế kỷ 20 nó lan truyền sang phương Tây.
Wikipedia: Phật giáo là một tôn giáo vô thần bao gồm một loạt các truyền thống, tín ngưỡng và phương pháp tu tập dựa trên lời dạy của một nhân vật lịch sử là Tất-đạt-đa Cồ-đàm (zh. 悉達多瞿曇, sa.siddhārtha gautama, pi. siddhattha gotama)..
2.
Phân tích từng định nghĩa theo yêu cầu của định nghĩa3.
Phân loại các định nghĩa, xác định những nét nghĩa chung có thể tiếp thu, những đặc trưng sai/thiếu cần sửa chữa, bổ sungTheo đặc trưng giống:
+ Người sáng lập đều là Thích Ca Mâu Ni (Tất-đạt-đa Cồ-đàm, Siddharta Gautama là tên gọi của Đức Phật, sau khi thành đạo được tôn là Thích Ca Mâu Ni), Theo Hoàng Phê 2003, từ điển Britanica, từ điển bách khoa toàn thư, Wikipedia.
+ Không gian đều là Ấn Độ (Hoàng Phê 2003, từ điển bách khoa toàn thư Việt Nam, Britanica).
+ Là một tôn giáo (Hoàng Phê 2003, từ điển Britanica, từ điển bách khoa toàn thư) và là một tôn giáo vô thần (Wikipedia). Loại 2 không chính xác.
Theo đặc trưng loài:
+ Thời gian: Thế kỷ VI TCN (Hoàng Phê 2003) và cuối thế kỷ VI TCN (từ điển bách khoa). Chưa thống nhất về khoảng thời gian.
Như vậy có thể tiếp thu đặc trưng giống: “người sáng lập là Thích Ca Mâu Ni, ở Ấn Độ) và một phạm trù của đặc trưng loài.
Cần chỉnh sửa tiêu chí về thời gian của đặc trưng loài.
Bổ sung đặc trưng về tôn chỉ của đạo Phật
4.
Tìm tất cả các cách sử dụng khái niệm hiện hành, đối chiếu với kết quả (3) để điều chỉnh, bổ sung các đặc trưng cùng nội dung cụ thể của chúng
5.
Xác định đặc trưng giống (khái niệm rộng hơn cùng loại)Là tôn giáo
6.
Xác định đặc trưng loài cho phép khu biệt khái niệm được định nghĩa với các khái niệm khác cùng bậc1) Nguồn gốc ra đời: Ra đời ở Ấn Độ vào thế kỷ VI TCN (phân biệt với nguồn gốc của tôn giáo khác như Nho giáo ra đời ở Trung Quốc)
2) Người sáng lập: Thích Ca Mâu Ni ,
3) Tôn chỉ: Từ bi và trí tuệ
Sản phẩm sơ bộ: “ Phật giáo là một tôn giáo ra đời ở Ấn Độ vào thế kỷ VI TCN do Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sáng lập ra, với tôn chỉ là từ bi và trí tuệ.”
7.
Lập sơ đồ, kiểm tra việc đáp ứng các yêu cầu về hình thức và nội dung, chỉnh sửa lạiThay cụm từ “với tôn chỉ là từ bi và trí tuệ” bằng “lấy từ bi và trí tuệ làm gốc”. Như vậy sẽ thấy rõ nghĩa hơn.
Sản phẩm cuối cùng:
Phật giáo là tôn giáo ra đời ở Ấn Độ vào thế kỷ VI TCN do Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sáng lập ra, lấy từ bi và trí tuệ làm gốc.