Bài tập thực hành 4Quy trình định nghĩa1. Tìm và phân loại tất cả các định nghĩa hiện có về „giao tiếp“(1) Wikipedia tiếng Việt: Giao tiếp là một quá trình hoạt động trao đổi thông tin giữa người nói và người nghe nhằm đạt được một mục đích nào đó.
(2) Wikipedia tiếng Đức: Giao tiếp là quá trình mà thông tin được chuyển giao từ người gửi sang người nhận. Giao tiếp giữa con người có thể diễn ra thông qua lời nói, giọng điệu, cử chỉ, cảm giác và tư duy. Cảm giác, cảm xúc, tâm trạng và cảm tính là một phần trong giao tiếp của con người. Trong giao tiếp, các mối quan hệ sẽ được thiết lập, củng cố và chấm dứt.
(3) Wikipedia tiếng Anh: giao tiếp của con người, hoặc anthroposemiotics, là lĩnh vực dành riêng cho việc tìm hiểu con người liên lạc với nhau như thế nào. Giao tiếp của con người dựa trên nền tảng của sự hợp tác và chia sẻ.
(4) Paul Watzlawick (nhà khoa học về hành vi người Mỹ gốc Áo): tất cả mọi định nghĩa về „giao tiếp“ đều không chắc chắn, vì người ta không thể không giao tiếp.
2. Phân tích từng định nghĩa theo yêu cầu của định nghĩa:(1) Hình thức: rõ ràng, ngắn gọn
Nội dung: chưa đầy đủ, vì giao tiếp chưa hẳn là chỉ dùng lời nói.
(2) Hình thức: quá dài (4 câu).
Nội dung: bao quát, chỉ rõ được một vòng kín của tiến trình giao tiếp.
(3) Hình thức: Khá dài (2 câu)
Nội dung: Không rõ định nghĩa „giao tiếp“ hay định nghĩa „ngành khoa học nghiên cứu hành vi giao tiếp“ (câu 1), khái niệm chung chung (dựa trên nền tảng hợp tác và chia sẻ)
(4) Hình thức: ngắn gọn
Nội dung: không nêu được khái niệm rõ ràng về giao tiếp, định nghĩa bằng ẩn dụ, do đó đây không phải là định nghĩa.
3. Phân loại định nghĩa, xác định những nét chung có thể tiếp thu, các đặc trưng sai / thiếu cần sửa chữa bổ sung:Các định nghĩa đều thuộc loại nêu đặc trưng
Các nét nghĩa chung có thể tiếp thu:• quá trình trao đổi thông tin
• giữa người với người
• thông qua lời nói, cảm xúc, tâm trạng...
• hợp tác và chia sẻ
• xây dựng, củng cố hoặc chấm dứt mối quan hệ
Các đặc trưng sai / thiếu cần bổ sung, sửa chữa:• giữa người nói và người nghe --> người cho và người nhận
• là nhu cầu thiết yếu của con người trong xã hội
„Giao tiếp là nhu cầu thiết yếu của con người trong xã hội, muốn trao đổi thông tin giữa người cho và người nhận thông qua lời nói, cảm xúc, tâm trạng, cử chỉ, giọng điệu, tư duy, cảm giác của cả hai phía nhằm mục đích xây dựng, củng cố hoặc chấm dứt một mối quan hệ.“
4. Tìm tất cả các cách khái niệm hiện hành, đối chiếu với kết quả để điều chỉnh bổ sung các đặc trưng cùng nội dung cụ thể của chúngĐa phần các định nghĩa về giao tiếp đều mang khái niệm chung chung là „quá trình trao đổi thông tin giữa người với người“, do đó không cần bổ sung, điều chỉnh các đặc trưng cùng nội dung cụ thể của chúng.
5. Xác định đặc trưng giống (khái niệm rộng hơn cùng loại, cấp zero)Giao tiếp nằm trong văn hóa ứng xử, là một nhu cầu cơ bản của con người
6. Xác định đặc trưng loài cho phép khu biệt khái niệm được định nghĩa với các khái niệm khác cùng bậc Tiêu chí giao tiếp: trao đổi thông tin, biểu hiện cảm xúc / tình cảm, xây dựng, củng cố, kết thúc mối quan hệ, sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ, sử dụng ngôn ngữ, bị chi phối bởi yếu tố ngoại cảnh, nhanh chóng hiểu ý của người đối thoại
Ngoại diên: giao tiếp trực tiếp, giao tiếp gián tiếp, giao tiếp chính thức, giao tiếp không chính thức
7. Lập sơ đồ cấu trúcGiao tiếp là nhu cầu thiết yếu của con người <trong xã hội>, với mong muốn trao đổi thông tin <giữa người cho và người nhận> thông qua ngôn ngữ, cảm xúc, tâm trạng, cử chỉ, giọng điệu, tư duy, cảm giác <của cả hai phía> nhằm mục đích xây dựng, củng cố hoặc chấm dứt một mối quan hệ.