gửi bởi Phan Tuấn Ly » Thứ 3 16/10/18 14:34
Môn học: Phương pháp nghiên cứu trong Văn hóa học
Giảng viên: GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm
Học viên: Phan Tuấn Ly
MSHV: 176031060101
Lớp: Cao học Châu Á học K17 (đợt 1)
BÀI TẬP 2
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT
PHÁP LUẬT VỆ SINH NƠI CÔNG CỘNG TRÊN ĐỊA BÀN TP.HCM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sau công cuộc đổi mới năm 1986, Việt Nam bắt đầu thực hiện chính sách mở cửa với tất cả các bạn bè quốc tế. Và việc gia nhập WTO - tổ chức thương mại quốc tế vào năm 2007 là một cột mốc quan trọng đánh dấu sự hòa mình của Việt Nam vào “sân chơi chung” của thế giới. Đó là một cơ hội lớn cho Việt Nam có thể “sánh vai với các cường quốc năm châu” , đồng thời cũng là một thách thức lớn đối với một quốc gia nhỏ bé như Việt Nam trước những sự vượt bậc của thế giới về công nghệ kỹ thuật và phát triển kinh tế.
Khi đã hòa mình vào “sân chơi chung” đó, tất yếu Việt Nam phải đặt các mục tiêu chung của toàn cầu trở thành một trong những nhiệm vụ hàng đầu của dân tộc. Một trong số đó là vấn đề về “sự ô nhiễm môi trường”. Đây là vấn đề cực kỳ khó khăn và gấp rút, nếu không nói là “nan giải”.
Hiện nay, “sự ô nhiễm môi trường” là một trong những vấn đề mà tất cả các quốc gia trên thế giới đều lưu tâm, trước những biến tướng vô cùng phức tạp và khó đoán. Một “cơn rung chuyển” Tokyo với hàng chục ngàn người ra đi vĩnh viễn, một trận động đất Haiti với những hậu quả nặng nề làm cả thế giới hướng đến,…và rất rất nhiều những thiên tai đầy thương tâm đã làm cho vấn đề môi trường ngày càng trở nên “nóng bỏng” và cấp thiết. Và một trong những vấn đề cấp thiết của lĩnh vực môi trường mà Chính phủ Việt Nam đang phải đối mặt và giải quyết đó chính là “vấn đề vệ sinh nơi công cộng”.
“Bảo vệ môi trường, chủ động phòng tránh thiên tai, ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu” là những mục tiêu, phương châm mà Đại hội Đảng lần thứ XI đã đề ra. Chắc hẳn “vệ sinh nơi công cộng” là một trong những vấn đề bức thiết nhất trong tiểu mục “bảo vệ môi trường”.“Theo thông tin từ Bộ Y tế, khoảng 26 bệnh truyền nhiễm trong cộng đồng nước ta hiện nay đều có liên quan đến môi trường. Bên cạnh đó, môi trường bị ô nhiễm cũng là nguyên nhân khiến các bệnh không lây nhiễm, bệnh nghề nghiệp gia tăng nhanh chóng.” Chúng ta có thể thấy được tầm quan trọng của môi trường đối với cuộc sống hàng ngày, cũng như những tác hại của ô nhiễm môi trường. Nguyên nhân chính của sự ô nhiễm này là do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó một phần là do “vệ sinh nơi công cộng”. Không chỉ vậy, các quy định của pháp luật về “vệ sinh nơi công cộng” còn chồng chéo và manh mún, làm cho hiệu quả điều chỉnh “mọi quan hệ bằng pháp luật” trở nên không tối ưu. Tình trạng vệ sinh nơi công cộng từ đó cũng trở nên trầm trọng hơn và nan giải. Vấn đề vệ sinh nơi công cộng không giải quyết triệt để được cũng kéo theo tình trạng ô nhiểm môi trường ngày càng kéo dài, khó khắc phục.
Trải qua gần 10 năm học tập và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh, nhóm tác giả đã nhận thức được tầm quan trọng của môi trường, cũng như sự phức tạp và nguy hiểm của tình hình vệ sinh nơi công cộng trên địa bàn, nhằm đảm bảo “vệ sinh nơi công cộng” bằng pháp luật, cũng như nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm của từng cá nhân, cơ quan, đơn vị tại địa phương, tác giả quyết định chọn đề tài “Pháp luật vệ sinh nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài nghiên cứu của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài là một nghiên cứu khoa học của tập thể tác giả. Nó có ý nghĩa nhất định về mặt khoa học pháp lý môi trường, cụ thể là trong lĩnh vực “vệ sinh nơi công cộng”. Thêm vào đó, đây cũng là một bài nghiên cứu dựa trên nhưng kiến thức về mặt thực tiễn, do đó, bài nghiên cứu cũng có những ý nghĩa thực tiễn giúp đảm bảo “vệ sinh nơi công cộng” tại địa bàn thành phố Hồ Chí Minh thêm phần hoàn thiện, nhằm bảo vệ sức khỏe của mọi người sinh sống, học tập và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh tránh khỏi những ảnh hưởng nghiêm trọng của sự ô nhiễm môi trường nói chung và vệ sinh nơi công cộng nói riêng. Từ những ý nghĩa khái quát đó, nhóm tác giả đã đặt ra những mục đích cụ thể sau:
Một là, cho các nhà làm luật thấy được những điểm sai lầm cũng như thiếu sót trong hệ thống pháp luật Việt Nam về lĩnh vực môi trường nói chung và “vệ sinh nơi công cộng” nói riêng.
Hai là, nâng cao trách nhiệm quản lý của các nhà chức trách trong lĩnh vực môi trường và nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong việc giữ gìn vệ sinh nơi công cộng.
3. Phạm vi nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, nhóm tác giả đã vạch ra được một số nhiệm vụ chủ yếu sau:
Thứ nhất, đi sâu vào nghiên cứu các quan hệ xã hội về vệ sinh nơi công cộng phát sinh trên địa bàn thành phố, các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội đó của Nhà nước như Luật, Nghị định, Thông tư,…và các văn bản của Ủy Ban Nhân Dân, Hội Đồng Nhân Dân thành phố Hồ Chí Minh.
Thứ hai, tham khảo các tài liệu, sách báo, các bài viết, bài nghiên cứu của các nhà khoa học môi trường, phóng sự, tin tức về môi trường hay tham gia các diễn đàn về môi trường… để từ đó có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài nghiên cứu.
Thứ ba, điều tra thực tế tại một số địa điểm thường xuyên tập trung đông người như công viên 23/10, công viên Gia Định, khu vực nhà thờ Đức Bà,…để từ đó thấy được ý thức của người dân trong việc giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, cũng như thấy được những biện pháp cụ thể mà các nhà chức trách áp dụng trên thực tế để hạn chế sự ô nhiễm vệ sinh nơi công cộng.
Và cuối cùng, nhóm tác giả cũng đưa ra những nhận định riêng của mình, đồng thời cũng có những biện pháp, phương hướng giải quyết những khó khăn, tồn tại của pháp luật và vệ sinh nơi công cộng tại địa bàn thành phố.
4. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài các quy định của pháp luật về vệ sinh nơi công cộng và vấn đề vệ sinh nơi công cộng tại địa bàn Tp.HCM.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu và hoàn thành đề tài này, tác giả đã sử dụng hệ thống các phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin để định hướng cho quá trình nghiên cứu của mình.
Tác giả chủ yếu sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, điều tra xã hội học, cũng như các phương pháp định tính và định lượng khác …v.v nhằm làm rõ lý luận về vấn đề vệ sinh nơi công cộng theo quy định của pháp luật và giải quyết các vấn đề vệ sinh nơi công cộng trên địa bàn Tp.HCM.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Đề tài là một nghiên cứu khoa học của nhóm tác giả. Nó có ý nghĩa nhất định về mặt khoa học pháp lý môi trường, cụ thể là trong lĩnh vực “vệ sinh nơi công cộng”. Thêm vào đó, đây cũng là một bài nghiên cứu dựa trên nhưng kiến thức về mặt thực tiễn . Do đó, bài nghiên cứu cũng có những ý nghĩa thực tiễn giúp đảm bảo “vệ sinh nơi công cộng” tại địa bàn Tp.HCM thêm phần hoàn thiện, nhằm bảo vệ sức khỏe của nhân dân Tp.HCM tránh khỏi những ảnh hưởng nghiêm trọng của sự ô nhiễm môi trường nói chung và vệ sinh nơi công cộng nói riêng.
7. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Là một vấn đề tối quan trọng và bức thiết trong xã hội, đặc biệt đối với thành phố Hồ Chí Minh – một trong hai thành phố lớn nhất nước, vấn đề “vệ sinh nơi công cộng” cũng hết sức được quan tâm. Tuy nhiên, vệ sinh nơi công cộng lại ít được các nhà nghiên cứu chú ý quan tâm. Cụ thể, trong những năm qua, tại trường đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh chỉ có một tác giả nghiên cứu về vấn đề này thông qua luận văn cử nhân luật học của tác giả Nguyễn Cát Thu với đề tài “Pháp luật vệ sinh nơi công cộng. Thực trạng và hướng giải quyết”. Đây là tác phẩm khoa học nghiên cứu một cách chi tiết nhất, cũng như sâu sắc nhất. Tác phẩm này đã trình bày một cách khoa học về vấn đề vệ sinh nơi công cộng, đã đưa ra được những vấn đề mang tính chất lý luận, cũng như thực tiễn về vệ sinh nơi công cộng. Dù vậy, tác phẩm vẫn còn những điểm chưa hoàn thiện. Tác giả vẫn chưa đi sâu vào nghiên cứu thực tiễn vệ sinh nơi công cộng. Và vì vậy, tác phẩm chỉ phản ánh thực trạng vệ sinh nơi công cộng một cách chung chung, chưa có những nghiên cứu mang tính chất thực tiễn như điều tra thực trạng, làm khảo sát thực tế,….
Bên cạnh đó, một số giáo trình như giáo trình Luật môi trường của Đại học Luật Hà Nội, tập bài giảng Luật môi trường của Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh cũng có đề cập sơ bộ đến vấn đề này.
Ngoài ra, một số các tác phẩm nghiên cứu không chuyên ngành pháp lý, nhưng cũng có đề cập đến vấn đề vệ sinh nơi công cộng như tiểu luận “vệ sinh nơi công cộng tại Tp.HCM” của nhóm sinh viên trường đại học Công nghiệp Tp.HCM. Tiểu luận này chỉ nghiên cứu về thực trạng, không đi vào nghiên cứu về các vấn đề pháp lý xoay quanh “vệ sinh nơi công cộng”. Thêm vào đó trong tiểu luận còn có nhiều ý kiến mang tính chủ quan, chưa có căn cứ khoa học bằng các điều tra xã hội học cùng với các phương pháp định lượng khác.
8. Kết cấu của đề tài
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ VỆ SINH NƠI CÔNG CỘNG
1. Một số vấn đề chung về vệ sinh nơi công cộng
1.1 Khái niệm
1.2 Ý nghĩa
2. Khái quát quy định của pháp luật Việt Nam về vệ sinh nơi công cộng
2.1 Lịch sử pháp luật Việt Nam về vệ sinh nơi công cộng
2.2 Các quy định pháp luật hiện hành về vệ sinh nơi công cộng
3. Ưu điểm và tồn tại của các quy định của pháp luật hiện hành về vệ sinh nơi công cộng
3.1 Ưu điểm của các quy định pháp luật hiện hành về vệ sinh nơi công cộng
3.2 Những tồn tại trong quy định của pháp luật hiện hành về vệ sinh nơi công cộng
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VỆ SINH NƠI CÔNG CỘNG TRÊN ĐỊA BÀN TP.HCM
1. Vài nét sơ lược về Tp.HCM
1.1 Một số vấn đề về mặt tự nhiên
1.2 Một số vấn đề về mặt xã hội
1.3 Cơ quan quản lý Tp.HCM
2. Thực trạng vệ sinh nơi công cộng tại địa bàn thành phố Hồ Chí Minh
2.1 Vệ sinh đường phố
2.2 Vệ sinh tại khu phố, hẻm phố
2.3 Vệ sinh tại chợ
2.4 Vệ sinh tại các bệnh viện
2.5 Vệ sinh tại trường học
3. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng vệ sinh nơi công cộng như hiện nay
3.1 Nguyên nhân khách quan
3.2 Nguyên nhân chủ quan
4. Hậu quả do thực trạng vệ sinh nơi công cộng gây ra
CHƯƠNG III: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ VỆ SINH NƠI CÔNG CỘNG VÀ GIỮ GÌN VỆ SINH NƠI CÔNG CỘNG TẠI ĐỊA BÀN TP.HCM
1. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về vệ sinh nơi công cộng
2. Một số kiến nghị giúp đảm bảo vệ sinh nơi công cộng tại thành phố Hồ Chí Minh
KẾT LUẬN
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO