VĂN HÓA TRUNG HOA- VĂN HÓA RỒNG???
Do có mối quan hệ với người Việt cổ (Bách Việt) rất sùng bái vật tổ là rồng nên tộc Hán tự xưng là “long đích truyền nhân”. Vì vậy, văn hóa rồng có gốc là văn hóa Bách Việt (Phương Nam) (theo tập bài giảng của thầy Thêm). Giả thuyết khác lại cho rằng sau khi Hoa Hạ thống nhất các bộ tộc trung nguyên đã kết hợp với vật tổ của mình cùng với vật tổ của các bộ tộc đó tạo thành con rồng. Rồng Trung Hoa có hình dáng tổng hợp của các loài: thân rắn, đùi thằn lằn, móng vuốt của chim ưng, đuôi rắn, sừng hươu, vẩy cá.
Theo truyền thuyết rồng là một tổng hợp của nhiều động vật: đầu lạc đà, sừng nai, mắt thỏ,tai trâu, cổ rắn, bụng ếch, vẩy cá chép, móng vuốt chim ưng, lòng bàn chân cọp. Trên sống lưng của rồng có 81 vảy. Hai khóe miệng có những sợi râu dài, cằm có râu, ngậm trong miệng một hạt minh châu. Rồng thở ra mây, đôi khi thành mưa hoặc lửa. Âm thanh của rồng rít lên như tiếng giông bão. Đặc biệt là rồng biết bay. Rồng có thể cỡi mây, đạp gió, bơi lặn dưới nước, ẩn sâu đáy vực và có thể đi trên mặt đất. Rồng linh thiêng biến hóa vô chừng.
Hình tượng rồng có thể chỉ là sản phẩm trí tưởng tượng của người Trung Quốc và có nguồn gốc từ rất xa xưa, biểu tượng cho sự may mắn, quyền quí, thịnh vượng. Nó đã đi sâu vào mọi ngóc ngách và có sức ảnh hưởng lớn đến văn hóa Trung Hoa. Mỗi khi nhắc đến văn hóa Trung Hoa là người ta lại nghĩ ngay đến văn hóa rồng. Tứ linh “Long, lân, quy, phụng” được nhắc nhiều đến trong văn hóa Trung Hoa nói riêng và các nước phương Đông nói chung.
Theo các nhà khảo cổ học thì rồng đã có ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tâm linh của người Trung Quốc như một tín ngưỡng linh vật hay vật tổ từ thời nguyên thủy. Do vậy mà hình tượng rồng đã có liên quan mật thiết đến chính trị, kinh tế, văn học- nghệ thuật, phong tục dân gian, kiến trúc, hội họa, điêu khắc…kéo dài đến tận bây giờ ở Trung Quốc.
Mặc dù con rồng không có thực nhưng người Trung Quốc vẫn xem nó là một vật vô cùng linh thiêng và gắn bó. Hình tượng rồng có mặt ở khắp mọi nơi trong đời sống văn hóa của họ. Rồng cũng là một con giáp đếm tuổi. Từ thời xưa, múa rồng, múa lân đã là một tập quán không thể thiếu trong các dịp lễ hội, Tết ở Trung Quốc với ý nghĩa mang lại may mắn, sung túc, thịnh vượng.
Rồng cũng có một ý nghĩa rất lớn trong đời sống tinh thần của người VN. Trong 12 con giáp thì trong đó có rồng (thìn). Ở các đền chùa, rồng cũng được điêu khắc rất tĩ mĩ và đẹp mắt. Trong các công viên có qui mô lớn như Suối Tiên, Đầm Sen… rồng cũng được đặt ở những vị trí rất uy nghiêm. Theo quan niệm từ xưa, những ai được sinh ra vào năm rồng thì sẽ có số phận rất may mắn. Múa rồng, múa lân cũng rất phổ biến ở VN. Hình tượng rồng trong văn hóa VN phải chăng là sự vay mượn từ Trung Quốc ???
Trên đây là một phần lý giải vì sao khi nhắc đến văn hóa Trung Quốc, người ta lại nghĩ ngay đến văn hóa rồng. Rất mong thầy và các bạn góp ý, bổ sung để làm sáng tỏ hơn về vấn đề này. Xin chân thành cảm ơn! (Trần Thị Mỹ Duyên-vhhk8)