Lời mở đầu
Chân lí thường rất giản dị
Giản dị đến mức khó có thể nhận ra trong cuộc sống thường nhật.
Nhưng nó không bao giờ là những thứ hời hợt dễ dãi hay xuề xòa cả tin.
Chào bạn!
Chắc chắn một điều rằng những ai đang cầm cuốn sách này trên tay và đọc những dòng chữ này thì đều là những người quan tâm đến văn hóa đân tộc. Bạn và tôi đều là những người có chung sở thích khám phá và muốn tìm lại ngọn nguồn của lịch sử. Nguồn gốc của chúng ta là gì? Tổ tiên của chúng ta là ai? Họ đã sinh sống và làm việc như thế nào? Bản sắc văn hóa của chúng ta là gì? Câu hỏi này tưởng như dễ trả lời mà lại khó trả lời. Các cuốn sách về lịch sử và các hiện vật lịch sử chỉ cho chúng ta biết phần ngọn, phần kết của câu truyện chứ không cho ta biết gốc rễ của mọi vấn đề. Bởi vì lịch sử đã bị biến đổi theo thời gian, bị che lấp bởi những mưu đồ thống trị, bị thất lạc qua những cuộc chiến tranh. Tư liệu về tổ tiên của chúng ta còn rất ít, chủ yếu là dưới dạng truyền thuyết và truyền miệng nên dễ bị tam sao thất bản và mang màu sắc thần thoại. Vậy thì phải bắt đầu từ đâu? Câu hỏi này thật không hề dễ.
Là một người trẻ tuổi sinh ra trong thời hội nhập, chịu ảnh hưởng nhiều của văn hóa phương Tây du nhập nên bản thân tôi thấu hiểu rõ hơn ai hết tầm quan trọng của việc tìm lại cho mình bản sắc riêng để không bị hòa tan giữa cái dòng đời xô bồ xa hoa đầy những toan tính vật chất này. Mặc dù học xong ra trường xin được một công việc khá ổn định ở một công ty kinh doanh quà tặng song tôi vẫn cảm thấy mình không thuộc về nơi đó. Cái văn hóa hời hợi, mang nặng tính hình thức và cách sông nặng về vật chất của cái công ty đó khiên tôi thấy mình bị lạc lõng.
Từ những suy nghĩ đó đã thôi thúc tôi lao vào hành trình tìm lại chính mình, tìm lại nơi thuộc về mình và tìm lại những giá trị cốt lõi của cuộc sống. Và tôi đã bắt đâu mọi thứ như thế để hôm nay cuốn sách này đến được với tay của bạn. Cuối cùng thì công sức bao lâu nay của tôi cũng đã được đền đáp. Tôi đã trả lời được những câu hỏi từ sâu trong trái tim mình về nguồn gốc của mọi thứ về giá trị đích thực của cuộc sống để từ đó biết phải sống sao cho có ý nghĩa. Hy vọng rằng cuốn sách này cũng sẽ giúp bạn giải đáp được phần nào những thắc mắc từ sâu thẳm trong trái tim mình để từ đó có thể định hướng tương lai một cách tốt nhất.
Phần mở đầu – dẫn nhập
Trước khi đi vào phần chính của cuốn sách là giải nghĩa nội dung thật sự của tranh Đông Hồ tôi xin nói đôi chút về nhan đề của cuốn sách. Tại sao lại gọi là: Tranh Đông Hồ - Tấm bản đồ tìm về nguồn cội.? Bản đồ tức là phải chứa đựng thông tin chỉ dẫn để giúp ta tìm ra đường đi hướng đến đúng nơi cần đến, để ta không bị lạc lối. Vậy thì những thông tin đó ở đâu? Xin trả lời là những chỉ dẫn đó nằm ngay trên từng đường nét từng chi tiết của mỗi bức tranh, nó được thể hiện một cách khéo léo đầy ẩn ý hòa vào tổng thể chung mà không mất đi yếu tố tự nhiên của bức tranh.
Còn nguồn cội ở đây chính là sự khởi nguồn, sự bắt đầu của tất cả, gốc rễ của mọi vấn đề. Đó chính là những tri thức về sự khởi nguồn của vũ trụ, về nguồn gốc của sự sống được ghi lại dưới dạng hình ảnh là những bức tranh. Một sản phẩm chứa đựng tinh hoa tri thức của một nền văn minh đã thấu hiểu quy luật của cả vũ trụ. Chà, nói như vậy có quá không nhỉ? Xin thưa là không hề quá chút nào.
Thoạt nhìn vào những bức tranh này bạn sẽ nghĩ nó chỉ là những bức tranh bình thường tả cảnh sinh hoạt bình dị của cư dân nông nghiệp thời xưa. Nhưng hãy sử dụng trí tưởng tượng của mình, tập trung vào những chi tiết bất thường nhất, rồi suy luân, xâu chuỗi các chi tiết đó lại với nhau bạn sẽ khám phá ra một bí mật. Đó là cả một thông điệp từ quá khưa xa xưa vọng về nói cho ta biết những tri thức kì vĩ của ông cha ta mà đã bị bao biến cố thăng trầm của lịch sử che lấp.
Có lẽ chính vì chứa đựng những giá trị to lớn đó mà tranh Đông Hồ có một sức sống mãnh liệt trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân và được lưu truyền từ đời này qua đời khác. Xin lưu ý là lịch sử hình thành và phát triển của tranh Đông Hồ vẫn còn là một điều bí ẩn. Chưa ai biết được tác giả và thời điểm ra đời của dòng tranh này. Chỉ biết là tranh Đông Hồ cùng với hình ảnh bánh chưng xanh là những thứ không thể thiếu mỗi độ Tết đến xuân về, tục treo tranh ngày Tết đã trở thành một phong tục mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc Việt.
Cuốn sách này được trình bầy theo trình tự từ những khám phá đầu tiên đến những khám phá sau cùng của tác giả. Những cái ban đầu sẽ là cơ sở cho những lập luận và những khám phá sau này. Với cách trình bầy như vậy sẽ giúp độc giả dễ nắm bắt cũng như hiểu được cách thức lập luận và suy diễn để tìm ra lời giải. Vấn đề sẽ dần dần được sáng tỏ một cách tự nhiên.
Trong sách có sử dụng nhiều những thuật ngữ khó hiểu và trừu tượng, liên quan đến Dịch học vì thế mà tác giả sẽ cố gắng diễn giải một cách chi tiết đồng thời sử dụng nhiều hình ảnh minh họa. Cách tiếp cận vấn đề chủ yếu dựa trên hình ảnh, cắt nghĩa bằng hình ảnh và sử dụng tối đa kỹ thuật đồ họa để tăng tính trực quan.
Do không đủ phương tiện kỹ thuật và khó khăn trong việc tìm mua tranh Đông Hồ gốc nên hầu hết các bức ảnh trong sách đều được chụp lại từ các nguồn sách báo tranh ảnh bằng máy ảnh kỹ thuật số. Vì thế mà màu sắc và chất lượng hình ảnh không được trung thực. Điều này tác giả sẽ cố gắng khắc phục bằng cách chỉnh sửa lại trên photoshop, tuy nhiên vẫn đảm bảo tính chính xác về bố cục và nội dung của bức tranh.
Lần đầu tiên viết sách chưa có nhiều kinh nghiệm, lại đi vào một vấn đề hóc búa là Dịch học nên chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, lời lẽ và câu cú chưa được chỉnh chu. Rất mong những độc giả khó tinh bỏ quá cho, hãy cùng đặt mục tiêu chia sẻ kiến thức lên trên hết để cùng tìm lại những tinh hoa văn hóa đích thực của dân tộc mà đã bị rất nhiều những lớp bụi thời gian cũng như những biến cố thăng trầm của lịch sử vùi lấp. Xin chân thành cảm ơn!
Phần I : Sự Khởi Nguồn
Hãy bắt đầu bằng những điều gây chú ý nhất, những thứ gây ấn tượng nhất, gợi trí tưởng tượng và không ngừng đặt câu hỏi về nó. Hãy vận dụng khả năng suy tưởng (suy luận và tưởng tượng) để kết nối mọi thứ lại và khám phá. Đó là cách để loài người có được những khám phá vĩ đại và phát triển được như ngày nay.
Trong tất cả những bức tranh Đông Hồ còn lưu truyền lại được thì bức tranh Đàn lợn là bức tranh có nhiều điểm nổi bật nhất, nhiều ẩn ý nhất và các chi tiết có tính biểu trưng nhất.
Chi tiết đâu tiên đáng chú ý nhất nằm ngay trung tâm bức tranh, đó là hình tròn “đốm xoáy” trên thân lợn mẹ. Nếu nói 2 hình tròn trên thân lợn con là đốm xoáy thì có thể tạm chấp nhân nhưng đốm xoáy trên thân lợn mẹ thì khó có thể chấp nhận được.
Dốm xoáy trước khi convert
Đốm xoáy sau convert và phục dựng lại trên máy tính
Đây rõ ràng là một hình tròn được phân chia làm hai phần (màu đỏ và màu xanh) bằng một đường cong. Sử dụng kỹ thuật đồ họa để tách riêng 2 phần này ra, ta sẽ có hình sau:
Nào, giờ hãy sử dụng trí tưởng tượng của mình nhé. Bạn thấy nó có giống 2 sinh vật nào đó đang ở tư thế uốn cong không. Sinh vật nào mà đầu thì to còn thân và đuôi nhỏ dần nhỉ. Chính xác đó là 2 con nòng nọc. Nòng nọc chính là giai đoạn trung gian phát triển từ trứng tới Cóc, Ếch , Nhái… nói chung là các sinh vật lưỡng cư. Nòng nọc là giai đoạn khởi đầu của chu kỳ sự sống. Vậy phải chăng hình ảnh “đốm xoáy” trên thân lợn mẹ chính là hình ảnh tượng trưng cho sự sinh nở, một bọc trứng chứa đựng di thể gen của 2 sinh vật nào đó. Càng có thể hơn khi đối chiếu với đối tượng mà nó gắn lên : lợn mẹ cùng hình ảnh đàn con bụ bẫm.
Nếu đây là bọc trứng thì càng không thể là bọc trứng của lợn mẹ được vì lợn là động vật có vú. Phải chăng đây chính là hình tượng bọc trứng của mẹ Âu Cơ trong truyền thuyết Bọc trăm trứng của dân tộc ta?!
Điều đáng chú ý nữa đối với “đốm xoáy” này là sự đối xứng mang tính hình học. Đó là sự đối xứng của 2 con “Nòng Nọc” qua tâm tròn, hai điểm tượng tự trên 2 con “Nòng Nọc” này luôn đối xứng với nhau qua tâm hình tròn:
Xét ở góc độ hình học thì đây rõ ràng là một biểu tượng đối xứng và có nhiều điểm tương đồng với biểu tượng Âm Dương hay đĩa Thái Cực trong Kinh Dịch (xem phần sau: Thái Cực):
Phải chăng thông qua hình ảnh “đốm xoáy” trên thân lợn mẹ, ông cha ta_tác giả của tranh Đông Hồ_ muốn truyền tải một thông điệp nào đó có liên quan đến những truyền thuyết về nguồn gốc của dân tộc Việt và học thuyết Âm Dương Ngũ Hành ??
Đây chính là những suy nghĩ đầu tiên xuất hiện trong đầu tôi khi ngồi ngắm nhìn bức tranh này tại phòng làm việc ở cty. Suy nghĩ này đã ám ảnh tôi trong một thời gian dài và tôi đã bỏ ra rất nhiều thời gian để tìm kiếm thông tin cũng như tài liệu liên quan. Tôi đã bị cuốn hút đến mức trong phòng làm việc của tôi chỉ treo mỗi tranh Đông Hồ thôi, thậm chí tôi đã bỏ luôn cả công việc đang làm khá tốt để có nhiều thời gian dành cho việc giải đáp bí ẩn này mặc dù chưa biết chuyện này sẽ đi đến đâu. Chính vì quyết định này mà tôi đã phải chịu rất nhiều sự chỉ chích từ phía gia đình và người thân, thậm chí có người nghĩ tôi bị điên! Nhưng mà tôi để ngoài tai hết. Vốn tính máu phưu lưu lại ngang như cua nên đã thích làm gì thì khó ai có thể cản tôi, đã quyết làm gì thì phải làm đến cùng. Nói thật là tôi thấy mình cũng hơi… hồ đồ, có lẽ chỉ có mỗi một điều có thể lí giải cho hành động thiếu chín chắn ấy, đó là sự bốc đồng liều lĩnh của tuổi trẻ. Nhưng nghĩ cho cùng thì nếu không có phút bốc đồng đó thì giờ đây cuốn sách này đã không đến được tay bạn rồi và bí mật này sẽ được một người khác tìm ra chứ không phải là tôi. Âu cũng là cái số!
Mục Đồng
NGUYỄN NAM ANH
Có rất nhiều những khám phá bất ngờ và thú vị về tranh Đông Hồ tại http://namanh2x.blogspot.com Mời các bạn ghé thăm.
hình cong này nằm độc lập và không có hình đối xứng với nó_giống như hình cong ")"_ điều đó chứng tỏ nó cũng chỉ một thuộc tính là duy Âm.
(hình số "6" ngược) Còn tượng của nó là hình cong có dạng ")" và phình to ở dưới.
có nghĩa là duy Âm suy ra hình đối nghịch với nó mang nghĩa là duy Dương:
cũng mang nghĩa duy Âm như hình dải lụa trên áo người vợ trong tranh Hứng dừa.
. Cấn nghĩa là núi, núi chính là nơi Tổ mẫu Âu Cơ cùng 50 người con sinh sống, đúng như trong truyền thuyết. Vậy thì hình tượng lợn mẹ cùng 5 lợn con trong tranh Đàn lợn có một ý nghĩa là : mẹ Âu Cơ cùng 50 người con và hình đốm xoáy kia còn có một nghĩa là bọc trứng có chứa 2 đặc tính di truyền là Âm và Dương – nước và lửa, còn cái mũi màu đỏ (lửa) tượng trưng cho quái Cấn – Núi là nơi sinh sống của họ.
(Xem bảng ký hiệu Bát Quái theo kí tự Nòng Nọc). Chấn nghĩa là Biển là nước đối nghịch với Cấn 
