[justify]ĐÀ LẠT QUA GÓC NHÌN ĐỊA VĂN HÓA
Tôi muốn chia sẻ cùng lớp mình những điều cảm nhận từ một vùng đất tôi đã từng trải nghiệm - Đà Lạt.
1. Qua cách gọi gắn với nhiều đặc trưng của tự nhiên: Đà Lạt có rất nhiều thác nước và hồ nổi tiếng, tên gọi Đà Lạt - Đạ hay Dak có nghĩa là nước, là suối, tên gọi Đà Lạt có nghĩa nước của người Lát, hay suối của người Lát. Những tên gọi lãng mạn như: thành phố ngàn hoa, thành phố sương mù, thành phố của thác nước, thành phố của rừng thông... Rất nhiều đặc trưng tự nhiên tạo nên Đà Lạt. Vậy mà đâu đó trong quy hoạch các khu nghỉ dưỡng, khu du lịch lại chặt phá rừng thông rất nhiều, phá vỡ cảnh quan tự nhiên để lấy diện tích đất. Quy hoạch xây dựng cần tôn trọng tự nhiên, đó luôn là bài học đắt giá.
2. Về kiến trúc: Đặc trưng là những kiến trúc kiểu Pháp cổ lẫn trong rừng thông, sương mù tạo nên một phong cảnh “Tiểu Châu Âu” của Việt Nam. Kiến trúc này du nhập từ những năm cuối thế kỷ 19 khi Pháp xâm lược Đông Dương. Qua năm tháng người Pháp đã về nước của họ, song kiểu kiến trúc vẫn giữ được nét nguyên thủy của nó vì tính phù hợp với khí hậu, cảnh quan ở đây. Tiêu biểu là trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt, nhà thờ Con Gà, các ngôi biệt thự cổ.
Trong kiến trúc nhà ở, để thích ứng với địa hình đồi núi dốc là kiểu ở tận dụng tầng hầm khá phổ biến. Tiêu biểu có thể thấy qua chợ Đà Lạt, mà tên gọi chợ đêm Đà Lạt còn được gọi là chợ Âm Phủ. Rất nhiều nhà ở, nhà trọ có tầng hầm để thích nghi với địa hình đồi núi dốc, tận dụng không gian.
3. Cách thức, phương tiện di chuyển: Trước đây khi chưa có xe gắn máy, ô tô; người dân dùng ngựa, xe ngựa, gánh và đi bộ.
Đến các khu du lịch như LangBiang, phải di chuyển bằng xe chuyên dụng là Uoát. Tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt - cũng do người Pháp xây dựng - độc đáo so với các tuyến xe lửa ở Việt Nam ở chỗ là tuyến đường sắt răng cưa, tránh để tuột dốc.
Một thời đã đi qua, người Pháp đã về nơi mà họ vốn dĩ thuộc về. Họ đã để lại cho chúng ta cách họ thích ứng với môi trường tự nhiên từ kiến trúc, giao thông, thiết kế cảnh quan thành phố để thích ứng, phục vụ nhu cầu con người đồng thời tận hưởng cuộc sống ở miền cao nguyên Lâm Viên. Chúng ta đã và đang tận dụng, tiếp thu để phát triển.
4. Về ẩm thực: Phổ biến là các món ăn kèm với các loại rau, củ, quả Đà Lạt.
5. Các hoạt động du lịch, giải trí tận dụng lợi thế địa hình, khí hậu: golf, leo núi LangBiang, trượt máng tại thác Đatanla, cởi ngựa, thuyền đạp nước trên các hồ, nghỉ dưỡng …
6. Về con người: Nếu nói đến người Đà Lạt, nhất là người phụ nữ ở đây, sẽ thấy ở đó sự nhẹ nhàng, thanh thoát mà đến có khi cả yên lặng, khoảng cách. Có phải chăng do độ cao 1500 m so với mực nước biển, các hoạt động giao lưu vùng miền có phần hạn chế, dân cư vốn thưa thớt dẫn đến ít giao tiếp, trao đổi, ít nói?
Khí hậu lạnh nên nhu cầu áo ấm, đan len, thêu thùa trở nên khá phổ biến. Do đó, người phụ nữ khá khéo tay, tạo nên gu thời trang giữ ấm đa dạng. Và khi đâu đó trong những vần thơ, tiếng nhạc có ở “đôi má ửng hồng”, đó cũng là những điều khi bạn đến một vùng đất để thấy và cảm nhận. Còn chưa kể hết về hoa Đà Lạt.[/justify]