PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19 Ở VIỆT NAM – TỪ GÓC ĐỘ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
Tác giả:
TS . Nguyễn Quang Vinh
Chức danh:
Học viện Hành chính Quốc Gia
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá cao năng lực Việt Nam trong việc xử trí các vấn đề y tế công cộng khẩn cấp, đặc biệt là xử lý dịch Covid-19 hiện nay. Ngay từ ngày đầu phát hiện dịch, Chính phủ đã khởi động hệ thống ứng phó ở giai đoạn đầu của dịch – tăng cường giám sát, bảo đảm phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn, quản lý ca bệnh tại các cơ sở y tế và tăng cường xét nghiệm bên cạnh thực hiện các hoạt động truyền thông và hợp tác đa ngành. Từ đó đã giảm thiểu thấp nhất thiệt hại do dịch gây ra tại Việt Nam.
Dịch Covid-19 lây lan toàn cầu
Dịch bệnh Covid-19 còn được gọi là dịch viêm phổi cấp do virus corona mới, dịch virus corona Vũ Hán hay dịch viêm phổi Vũ Hán là một dịch bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus Sars-coV2, bùng phát vào giữa tháng 12/2019 tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, khi một nhóm người bị viêm phổi không rõ nguyên nhân, đã tiếp xúc chủ yếu với những người buôn bán làm việc tại chợ buôn bán hải sản Hoa Nam, nơi bán động vật sống và được cho là địa điểm bùng phát dịch bệnh đầu tiên.
Các nhà khoa học Trung Quốc sau đó đã phân lập được một loại virus corona mới, (được WHO lúc đó tạm thời gọi là 2019-nCoV), có trình tự gen giống với Sars-CoV trước đây. Sự lây nhiễm từ người sang người đã được xác nhận cùng với tỷ lệ bùng phát dịch tăng nhanh vào giữa tháng 01/2020. Thời gian ủ bệnh từ 2 đến 14 ngày. Triệu chứng của bệnh bao gồm sốt, ho và khó thở. Ca nghi ngờ đầu tiên được phát hiện ngày 31/12/2019, ca tử vong do 2019-nCoV đầu tiên xảy ra ở Vũ Hán ngày 09/01/2020. Trước nguy cơ bùng phát của dịch, ngày 23/01/2020, Trung Quốc cô lập thành phố Vũ Hán, toàn bộ hệ thống giao thông công cộng đến và đi đều bị tạm ngưng.
Đến ngày 24/01/2020, tất cả các tỉnh của Trung Quốc đều đã ghi nhận ca nhiễm; một số thành phố lân cận cũng bị cô lập. Dịch phát triển rất nhanh và lây lan sang nhiều nước trên thế giới, I-ta-li-a là nước bị nhiễm bệnh và có số người tử vong cao nhất, đến ngày 08/3/2020, I-ta-li-a đã phải phát lệnh phong tỏa toàn bộ đất nước.
Theo thông tin của Hệ thống giám sát dịch bệnh của Việt Nam (Bộ Y tế), tính đến ngày 16/3/2020, dịch đã bùng phát ở 154 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, với 169.341 ca nhiễm, 6.499 người tử vong, đã bình phục xuất viện 77.436 người 1. Một số nước trên thế giới, dịch đang có xu hướng gia tăng như: Hàn Quốc; Nhật Bản, I-ta-li-a, I-ran…
Ngay từ những ngày đầu dịch bùng phát ở Vũ Hán (Trung Quốc) và khi có bệnh nhân bị nhiễm tại Việt Nam, việc tập trung tối đa nhân lực, vật lực cho công tác phòng, chống dịch (PCD) Covid-19 tại Việt Nam được xem là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của cả hệ thống chính trị. Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 28/01/2020 về việc phòng, chống dịch (PCD) viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra.
Ban Bí thư Trung ương Đảng có Công văn số 79-CV/TW ngày 30/01/2020 yêu cầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân các cấp quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 28/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Liên tiếp sau đó, Thủ tướng Chính phủ có các Chỉ thị, công điện và nhiều văn bản chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương quyết liệt PCD bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Covid-19 gây ra. Thủ tướng chỉ đạo: hạn chế tập trung đông người; các tỉnh đã công bố dịch dừng tất cả lễ hội, kể cả lễ hội đã khai mạc; quyết định cho học sinh nghỉ học; thực hiện việc cách ly PCD đối với các trường hợp nghi nhiễm, tiếp xúc gần với người nhiễm, người nghi nhiễm; áp dụng các biện pháp, tuyệt đối không để lây nhiễm trong các cơ sở cách ly.
Đồng thời, ngày 04/02/2020, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công Thương chủ động triển khai các giải pháp hỗ trợ bảo đảm nguồn nguyên liệu đầu vào cho các doanh nghiệp (DN) sản xuất – kinh doanh cung ứng trang thiết bị, vật tư, hóa chất, sinh phẩm,… để đẩy mạnh sản xuất, đáp ứng nhu cầu PCD bệnh Covid-19. Bộ Tài chính tạo điều kiện thuận lợi, nhanh nhất về thủ tục thông quan nguyên liệu, trang thiết bị PCD.
UBND các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, chỉ đạo các DN trên địa bàn ổn định sản xuất, bảo đảm nguồn cung trang thiết bị, vật tư y tế cho công tác PCD; bảo đảm việc cung ứng, kiểm soát giá đối với hàng hóa, nhu yếu phẩm phục vụ nhân dân trong trường hợp dịch lan rộng, kéo dài. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và nhân dân tập trung PCD bệnh theo tinh thần “chống dịch như chống giặc”. Huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc; không được chủ quan, lơ là, nhưng cũng không hoang mang, lo lắng…