PGS.TS. Phan Thu Hiền chủ tri | ̃Chị Huyền Chi (NCS nhân học) chuyển ngữ |
Theo PGS.TS. Hiroaki Kawamura, sự đa dạng (Diversity) và chủng tộc (Race) là những giá trị cốt lõi của văn hoá Mỹ - cả hai đều liên quan đến quyền lực (Power). Song quá trình gắn bó nhiều năm với các bộ tộc thổ dân để nghiên cứu đề tài này đã đưa ông đến kết luận rằng đa dạng văn hoá là một phạm trù mà việc thực hiện nó rất khó khăn ở Mỹ.
PGS.TS. Phan Thu Hiền đặt câu hỏi về biểu tượng luận (symbolism) |
Diễn giả chăm chú theo dõi các câu hỏi và bình luận |
Đa dạng không chỉ là một phạm trù văn hoá mà còn là một vấn đề chính trị (vì bị chi phối bởi quyền lực) và cả kinh tế nữa (vì bị chi phối bởi quyền lợi). Cố gắng tạo ra sự đa dạng văn hoá đang tiến hành ở Mỹ là một việc làm không tự nhiên. Đa dạng chỉ có được khi quyền lực được phân bố công bằng. Sau những cuộc đấu tranh đòi nhân quyền thì càng thấy rõ rằng đa dạng chỉ là một giấc mơ Mỹ mà thôi.
Sau một tiếng rưỡi trình bày, giữa cử toạ và diễn giả đã có một cuộc thảo luận sôi nổi và hào hứng. PGS.TS. Phan Thu Hiền đã hỏi diễn giả về vai trò của biểu tượng luận (symbolism) như một phương pháp trong cách tiếp cận nghiên cứu của ông. TS. Nguyễn Văn Hiệu hỏi về quan điểm của chính quyền Mỹ về việc bảo tồn và phát huy văn hoá bản địa. HV Trần Văn Trường (k7) đề nghị diễn giả nêu những đặc trưng cơ bản của khái niệm "văn hoá Mỹ". ThS. Nguyễn Thị Thu Hương (CBGD khoa Đông phương học, nguyên HVCH k2) muốn biết quan điểm của diễn giả về sự tương đồng và khác biệt giữa văn hoá Mỹ và Nhật Bản.
GS. Trần Ngọc Thêm tán thành cái nhìn của diễn giả về mối quan hệ bộ ba "đa dạng - chủng tộc - quyền lực" nhưng lưu ý rằng muốn giải thích được thấu đáo những hiện tượng liên quan đến khái niệm này thì còn phải đặt nó trong mối quan hệ với khái niệm trái ngược với nó là "đơn nhất" (tương tự, ss. cặp "đa nguyên" - nhất nguyên), như một biểu hiện của cặp đôi âm - dương. Và theo đó thì ông cho rằng cách nói "đa dạng hoá là một việc làm không tự nhiên" là không thoả đáng, đúng ra phải nói rằng đa dạng hoá và nhất thể hoá đều tự nhiên và nhân tạo như nhau. Khi đang đa dạng thì người ta muốn nhất thể, khi nhất thể rồi thì lại muốn đa dạng.
Kết thúc buổi giao lưu, cả diễn giả lẫn cử toạ đều tỏ ra hài lòng về cuộc trao đổi bổ ích và lý thú. Trong thư gửi cho GS. Trần Ngọc Thêm sau đó, PGS. Hiroaki Kawamura đã viết: "Xin cảm ơn nhiều về cơ hội ông đã dành cho tôi. Tôi thực sự học được rất nhiều từ cuộc thảo luận của chúng ta (tôi muốn tiếp tục cuộc thảo luận này). Tôi hy vọng sẽ có cơ hội trao đổi về vấn đề đa dạng văn hoá của Việt Nam vào lần gặp sau. Một lần nữa, xin cảm ơn". Yes, we always welcome you to our Department of Culturology, Prof. Hiroaki Kawamura!
P.V.