Từ buổi đầu khai phá vùng đất Nam Bộ, những cư dân nơi đây không chỉ đối mặt với rừng rậm hoang vu mà còn đối mặt với thú dữ tràn đầy. Đánh cọp, đuổi sấu là những hoạt động diễn ra thường xuyên nơi miền đất mới này, nó đã để lại một dấu ấn sâu đậm trong tâm thức của người dân nơi đây. Cư dân miền sông nước này giết sấu để trừ mối họa, đồng thời cũng khai thác nguồn lợi từ đó. Sự đối đầu đó đã để lại dấu ấn rõ nét trong tín…

Ngày nay, mặc dù bị chi phối mạnh bởi sự hội nhập văn hóa, văn hóa, công nghệ và kinh tế toàn cầu, nhân dân Nam bộ vẫn trân trọng, yêu mến và duy trì lối chơi  Đờn ca tài tử trong đời sống thường nhật. Đờn Ca tài tử, âm nhạc “cổ truyền muộn” của cư dân Nam bộ xứng đáng được xếp vào hàng Di sản văn hóa phi vật thể quý giá của Việt Nam.

Theo bước chân mở cõi của Chúa Nguyễn Hoàng thế kỷ XVI, người Việt đã tiến về phương Nam lập làng sinh sống. Lịch sử hình thành khác nhau nên làng Việt Bắc bộ và làng Việt Nam bộ cũng mang những nét đặc trưng riêng biệt. Nghiên cứu Làng và quan hệ dòng họ của người Việt Nam bộ của Gs Ngô Văn Lệ đã chỉ ra và lý giải những đặc trưng này. Trích từ trong Đề tài cấp nhà nước Đặc trưng tín ngưỡng tôn giáo và sinh hoạt văn hóa của các cộng đồng cư dân…

Từ cuộc đời các vị danh tăng như những nhân cách tiêu biểu, có thể nhận diện một số đặc điểm quan trọng của văn hóa Phật giáo người Việt miền Tây Nam Bộ qua những thể hiện cụ thể, sinh động, đầy thuyết phục. Báo cáo này thử tìm đặc điểm văn hóa Phật giáo của người Việt miền Tây Nam Bộ theo hướng đó.

Báo cáo trình bày tại Hội thảo khoa học BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI VÀ HỘI NHẬP do Khoa Văn hóa học (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM) phối hợp với BCN Đề tài KX. 03.14/06-10 (CHƯƠNG TRÌNH KX.03/06-10) tổ chức ngày 17-18/9/2009 tại Biên Hòa (Đồng Nai).

Báo cáo trình bày tại Hội thảo khoa học BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI VÀ HỘI NHẬP do Khoa Văn hóa học (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM) phối hợp với BCN Đề tài  KX. 03.14/06-10 (CHƯƠNG TRÌNH KX.03/06-10) tổ chức ngày 17-18/9/2009 tại Biên Hòa (Đồng Nai).

Phật giáo Hòa Hảo là một tôn giáo nội sinh, phản ánh mong muốn và phong cách sinh hoạt của đồng bào nông thôn vùng Đồng bằng sông Cửu Long những năm 30 của thế kỷ XX. Đã có nhiều bút mực tô vẽ nên sự ly kỳ của tôn giáo này, thần bĩ hóa và đặt nó vào một không gian riêng, mang tính chất huyễn hoặc. Bài viết này bàn về một trong những đặc trưng nổi bật của Phật giáo Hòa Hảo, đó là tính giản dị trong giáo luật và giáo lễ.

DẪN NHẬP Văn hoá thống nhất trong đa dạng. Đặc trưng này thể hiện ngay trong một nền văn hoá.Chính vì vậy, phân vùng là một trong những yêu cầu có tính phương pháp luận trong nghiên cứu văn hoá. Hiện có khá nhiều quan niệm về vùng văn hoá, trong đó quan niệm của Trần Quốc Vượng đảm bảo được tính ngắn gọn của một định nghĩa, thể hiện rõ quan điểm tiếp cận, đồng thời nêu bật được đặc trưng cơ bản của một vùng văn hoá: “Một vùng văn hóa là một tổng thể - hệ thống…

Hình như trên thế giới các vùng miền Nam đều vậy, miền Nam nước Pháp, lãng tử, phiêu lưu, tự do, hơi khoác lác rất đáng yêu kiểu bác Ba Phi. Miền Nam của châu Mỹ cũng vậy, với Cuba, Brasil, Chilê…thì hiện đại mà cổ xưa, tự do và phóng đạt, hoành tráng và nồng cháy. Các vùng cực nam càng đặc biệt. Miền Tây là cực nam của đất nước, của Nam Bộ.

Có thể khẳng định là, tín ngưỡng Di-lặc bắt nguồn từ Phật giáo Đại thừa Ấn Độ. Người Ấn tin rằng ngài Di-lặc vừa là Bồ-tát, vừa là Phật; do đó, trong nghệ thuật tạo hình Ấn Độ, tượng Di-lặc được kết hợp cả các yếu tố hình thể của Phật và của Bồ tát. Sự kết hợp này khiến cho tượng Di-lặc ở Ấn Độ có một nét đẹp tinh xảo làm biểu tượng cho trí tuệ và giải thoát. Điều này phản ánh trên nhiều phương diện của văn hóa Phật giáo Ấn, trong đó nổi bật nhất…