PHAN BỘI CHÂU – NHÀ VĂN HÓA (Nhân dịp kỷ niệm 70 năm mất của Phan tiên sinh) Nguyễn Đình Chú Nói đến nhà văn hóa Phan Bội Châu, trước hết phải nói đến sự kết hợp giữa hai phương diện chính trị và văn hóa trong phạm vi một nhà cách mạng. Phan Bội Châu tựa như Nguyễn Trãi ngày trước, Hồ Chí Minh ngày sau, là những nhân vật lịch sử vĩ đại, tiêu biểu vẻ vang nhất cho sự kết hợp này.

      CÁI KIÊU CỦA NHÀ NHO Hoài Trân   Nho giáo, với tư cách là một học thuyết đạo đức thường nhấn mạnh sự đòi hỏi về đức khiêm cung ở người quân tử. "Mãn chiêu tổn, khiêm thụ ích" - cái đầy gọi cái vơi, võng xuống thì được làm cho đầy trở lại - có thể nói, đây chính là một "lí do triết học" dẫn đến đòi hỏi đạo đức nói trên trong Nho giáo.  

TÍNH CÁCH NGƯỜI HÀ NỘI: HÔM QUA, HÔM NAY VÀ NGÀY MAI GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm (ĐHQG Tp. Hồ Chí Minh) Sự phát triển vượt bậc về quy mô dẫn đến tình trạng gần như vượt ra khỏi tầm kiểm soát về mặt văn hoá - xã hội. Đứng tại thời điểm kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội này, chúng ta cần phải có những hành động thiết thực để trả lại cho Hà Nội những nét đẹp trong tính cách mà người Hà Nội vốn có. Hãy bớt ngợi ca những cái đẹp của ngày hôm…

      NHO SĨ VÀ TRÍ THỨC HIỆN ĐẠI Nguyễn Khắc Viện   Từ nửa sau thế kỉ XIX, Việt Nam phải đương đầu với cuộc xâm lược của thực dân. Sự rạn nứt giữa quan lại với nho sĩ trở nên quyết liệt. Triều đình và quan lại vội vàng hòa hoãn với giặc; đối với họ, ngai vàng và chức vụ quan trọng hơn độc lập dân tộc. Nhưng mặc dầu triều đình kêu gọi các làng xóm giữ gìn trật tự, những nhà nho tin vào sự ủng hộ của nhân dân, mang sẵn truyền thống…

      NGƯỜI HÀ NỘI QUA LĂNG KÍNH VĂN HOÁ THĂNG LONG – HÀ NỘI GS.TS. Trần Văn Bính Tạp chí thông tin công tác tư tưởng, lý luận   Con người gắn với văn hóa như hai chị em sinh đôi, thậm chí như hai trang của một tờ giấy vậy. Con người sáng tạo ra văn hóa, là chủ thể của văn hóa, đồng thời con người cũng là sản phẩm của văn hóa. Vì vậy, thông qua con người có thể hiểu văn hóa của một cộng đồng, một dân tộc, và ngược lại, qua văn…

    BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘC: TỪ THẦN THOẠI – TRUYỀN THUYẾT ĐẾN TRUYỆN TRANH VÀ PHIM HOẠT HÌNH CỦA DÂN TỘC VIỆT GS.TS. Ngô Đức Thịnh Viện Nghiên cứu Văn hóa        Là người Việt, không ai là không biết tới hai thần thoại - truyền thuyết, đó là Thánh Dóng và Sơn Tinh Thuỷ Tinh. Và đây cũng là hai thần thoại - truyền thuyết được xuất bản nhiều nhất, được vẽ thành truyện tranh và được dựng thành phim hoạt hình.

    LUẬN THÊM VỀ THUYẾT NGŨ HÀNH Nguyễn Thế Hùng (… tiếp theo và hết)

    LUẬN THÊM VỀ THUYẾT NGŨ HÀNH (Hay tẠi sao bàn tay ngưỜi có 5 ngón?) Nguyễn Thế Hùng   Chân của nhiều loài chim có 4 ngón, và một vuốt. Các con vật quanh ta như gà, vịt, ngan, ngỗng cũng thế. Người ta bảo, cái vuốt chính là ngón cái bị thoái hóa. Các loài thú cũng vậy, con thì 4 ngón, con thì 5 ngón. Riêng con người thì bàn chân và bàn tay có 5 ngón. Tại sao như vậy? Ngoài các công dụng thông thường của các ngón tay là để cầm nắm giữ,…

    SO SÁNH NỘI DUNG THỐNG NHẤT VÀ ĐA DẠNG CỦA TỤC NGỮ NGƯỜI VIỆT VỚI TỤC NGỮ CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ NƯỚC TA Nguyễn Nghĩa Dân Tục ngữ Việt Nam có giá trị về nhiều mặt, được đúc kết từ đời sống cộng đồng của từng dân tộc và từ những mối quan hệ với cộng đồng các dân tộc anh em. So sánh tục ngữ của người Việt với tục ngữ các dân tộc thiểu số là góp phần làm rõ nền văn hoá Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc.

    ĐỌC FRANCOIS JULLIEN – NGHĨ VỀ THỜI GIAN TRONG TÂM THỨC NGƯỜI VIỆT Đào Hùng Trước khi dịch cuốn Bàn về chữ Thời (Du temps-éléments d′une philosophie du vivre),  tôi đã có dịp gặp François Jullien, được nghe ông trình bày những vấn đề nghiên cứu triết học Trung Hoa của ông và trao đổi về việc ứng dụng của triết học trong công việc thực tế. Nhưng lúc bấy giờ thời gian không cho phép tìm hiểu kỹ hơn, nên có nhiều điều chưa cảm thụ được hết.