1. Khuynh hướng cổ điển

Các triết gia cổ (chủ yếu Trung Quốc) đã đặt nền tảng lý luận về cách tạo dựng một ngôi nhà, một ngôi làng, một đô thị sao cho hoà hợp. Nhưng ngay các nhà phong thuỷ cổ điển cũng có nhiều phái khác nhau. Khuynh hướng cổ điển chia làm ba phái:

A. Phái Loan đầu: phái này dựa vào hình thể tự nhiên của núi sông. Một cuộc đất tốt đối với các nhà phong thuỷ xưa là phải có sơn, có thuỷ, có cây cối tươi tốt, sản vật dồi dào, khí hậu hiền hoà, dân cư tập trung, ổn định. Thuyết Loan đầu có tính duy vật biện chứng thuần lý chất phác. Cụ Tả Ao của đất Việt ta cũng theo phái này, với nhiều sách vở lưu truyền miêu tả hình thế núi sông cùng các chú giải tỉ mỉ.

B. Phái Lý khí: từ khi nhiều người dùng Dịch lý có mang màu sắc bói toán, thì Dịch lý đã phối với thuyết Ngũ hành để đưa ra nhiều ứng dụng, vừa mang tính thần bí siêu hình, vừa như thực tế sống động. Phái Lý khí viết rất nhiều sách với các luận thuyết có pha trộn chất hoang đường, dễ hợp với óc mê tín của lớp bình dân.

C. Phái Trung dung: nếu xem Loan đầu là xem tướng (hình thế khu đất) còn Lý khí là xem số (tính toán theo cung mệnh, tuổi tác, phương vị…) thì phái Trung dung là sự kết hợp cả hai dạng tướng - số đó. Hiện nay sách về phong thuỷ tương đối công phu lưu hành ở Việt Nam (cả dịch lẫn biên soạn) cũng chủ yếu theo kiểu Trung dung này.

2. Khuynh hướng bán cổ điển

Đó là Huyền Không học phái, lấy Lạc thư làm chuẩn, biến Bát quái ra Bát cung, Bát cung ra Bát tinh, dùng Cung phi làm mực thước cho Dịch khí. Chuyển Dịch khí nhập Cửu cung. Xét từng cung, từng vận và từng niên. Phái này dường như thoát khỏi sự vướng bận của phái Loan đầu. Đứng đầu phái này là Thẩm Trúc Nhưng (đời Thanh mạt). Huyền Không học phái hiện giờ đang thịnh hành ở Trung Quốc, Hong Kong, Đài Loan. Nước ta mới đây đã có vài quyển sách dịch đi theo phái này. Bộ sách Trạch vận tân an và Thẩm thị Huyền Không học (NXB Văn hoá Thông tin) cũng được nhiều học giả đánh giá cao, nhưng người dân đọc thì… hầu như không hiểu gì cả.

3. Khuynh hướng hiện thực

Phái này đang hoạt động ở Đông Nam Á như Đài Loan, Hong Kong, Việt Nam, và cũng đang phát triển ở các nước tân tiến trên thế giới như Mỹ, Úc, Pháp, Anh, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Hàn Quốc… Các khoá học về phong thuỷ ứng dụng tại các trưòng đại học thế giới chủ yếu theo khuynh hướng này. Khuynh hướng hiện thực vẫn lấy các trường phái cổ điển làm nòng cốt, điều chỉnh theo những phương pháp hiện đại, trong gia trạch thấy chỗ nào không ổn thì họ dùng gương, tấm bát quái, ánh điện, khánh nhạc, hoa, tủ cá… để làm giảm đi xung khí, u khí. Sách vở khá nhiều và in ấn công phu như của George Birdsall (Canada), John Michell (Mỹ), P.Blake (Mỹ), Nancilee Wydra (Mỹ), Evelyn Lip (Singapore), Tạ Thuyên Thiên (Hong Kong)… Các sách theo kiểu phong thuỷ doanh nghiệp, phong thuỷ ứng dụng, phong thuỷ trong trang trí nội thất… của khuynh hướng hiện thực khá phổ biến vì gần với thực tế đương đại, ít thuật toán và không sa vào từ ngữ kiểu tiếng Trung Hoa cổ điển nên người dân dễ xem, dễ áp dụng hơn các sách cổ. Tuy nhiên khuynh hướng này hầu như không hệ thống về phong thuỷ một cách toàn diện, mà thuần tuý là các giải pháp sắp xếp, chọn lựa mang tính đối phó những tình huống khó khăn. Vì thế một số sách của khuynh hướng này nhiều khi trái ngược nhau và mang nặng cảm tính của người viết. Đặc điểm chung là các tác giả soạn sách phong thuỷ thường hay chuyên về một ngành nhất định. Hoặc là những nhà nghiên cứu văn hoá Hán văn, Dịch học (các sách dịch từ Trung quốc, sách cổ), hoặc là thiên về kiểu trang trí, sắp xếp (sách mới). Tác giả là dân mỹ thuật hay kỹ sư thì lại ít nắm vững thuyết phong thuỷ truyền thống. Người rành về Dịch học lại không phải chuyên làm kiến trúc xây dựng. Sự liên thông kiến thức vì thế giảm đi, trong khi người dân lại có trình độ cảm thụ không đồng đều, do vậy hiện nay khó tìm một cuốn sách vừa có học thuật lại vừa dễ hiểu dễ ứng dụng.

Nguồn: w.w.w.sgtt.com.vn