Quần thể Nazca bao gồm hàng loạt các đường thẳng và các bức vẽ to nhỏ khác nhau được thực hiện trên một phạm vi không gian rộng gần 500 km2 ở sa mạc Nazca. Hiện có thuyết cho rằng chúng được tạo ra vào thời kì văn hóa Nazca của thổ dân da đỏ Inca có niên đại vào khoảng 200 năm trước CN và kéo dài gần 900 năm sau đó. Có cả thảy hàng trăm hình vẽ, từ những đường thẳng đơn giản đến hình hài chim muông, nhện, chó, khỉ, cá, thằn lằn, và cả con người trong nhiều tư thế, trạng thái rất thần bí. Vào năm 1930, các phi công Peru khi bay ngang sa mạc Nazca đã sửng sốt khi phát hiện ra chúng, song mãi đến năm 1939 mới được nhà khảo cổ học người Peru là Torriba Mejìa giới thiệu với thế giới tại thủ đô Lima của Peru.
Trên bề mặt sa mạc đầy đá cuội màu đỏ nâu, người Nazca xưa đã tiến hành cào sạch lớp đá đi, để lộ mặt đất bên dưới nhạt màu hơn. Nhờ vậy mà các họa tiết nhìn từ trên cao xuống có màu sắc sáng hơn với khu vực xung quanh. Qua ảnh chụp từ vệ tinh có thể thấy các đường thẳng được vẽ thẳng tắp, dài hàng chục cây số đan xen nhau cứ như một tác phẩm được thực hiện bằng máy vi tính ở thế kỷ 21 này. Trong số các hình vẽ hoàn chỉnh, bức to nhất đo được dài đến 270 mét. Dù chỉ thực hiện bằng phương thức cào lớp đá cuội mỏng manh trên bề mặt sa mạc nhưng các hình vẽ này cho đến nay hầu như vẫn còn nguyên vẹn dù đã trải qua hơn 1300 năm lịch sử. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, chính điều kiện không khí khô khan, không có gió và khí hậu dường như bất biến của sa mạc Nazca đã giúp bảo vệ chúng.
Một số học giả suy đoán rằng đây có thể là các biểu tượng tín ngưỡng của thổ dân bản địa. Người Nazca từng tin rằng Thượng đế trên cao sẽ nhìn xuống trần gian vào những thời khắc nhất định (chẳng hạn những ngày nhật thực) nên đã tạo ra các hình vẽ trên để hiến dâng ngài.
Thuyết thứ hai đặc biệt nhấn mạnh ở các đường thẳng xuyên sa mạc, cho rằng đó là các “con đường linh thiêng” để đến chỗ thần thánh trú ngụ, nơi mà người Nazca xưa đến hẹn lại lên lập đàn cầu nguồn nước cho vạn vật sinh sôi. Cư dân địa phương hôm nay vẫn truyền tụng rằng đó là những “con sông thần thánh” bắt nguồn từ các đỉnh núi Andes, ngụ ý mong muốn nguồn nước trên núi sẽ theo về vùng đất khô cằn này. Những hình vẽ tương tự tìm thấy ở quốc gia láng giềng Bolivia được giải mã là phục vụ cho các nghi lễ cầu nguồn nước cũng từ đỉnh núi dãy Andes.
Ngoài ra, cũng có thuyết cho rằng người Nazca xưa cố gắng thể hiện vị trí cũng như đường đi của mặt trời và một số vì tinh tú khác trên sa mạc như một thành quả thiên văn học. Tuy nhiên, khảo cổ học cho thấy cư dân Nazca xưa chưa đủ giàu có, thịnh vượng để có thể tìm hiểu kỹ về thuật chiêm tinh.
Tài liệu tham khảo:
1. Anthony Aveni 1990: Những hình vẽ Nazca, Hội Triết học Hoa Kỳ
2. Michael Coe, Dean Snow, Elisabeth Benson (1986) Atlas of ancient America, Fact on File Pubication
3. http://en.wikipedia.org/wiki/Nazca_lines
4. http://www.unexplainedstuff.com
