TÍNH CÁCH NAM BỘ QUA BIỂU TRƯNG CA DAO Trần Văn Nam Biểu trưng nói một cách đơn giản là dùng cái A để nói cái B. Chẳng hạn, cặp biểu trưng "cá chậu - chim lồng" biểu trưng cho cảnh tù túng của một ai đó, trong ca dao thường có biểu trưng cho người con gái có chồng (mà không hạnh phúc). Biểu trưng bao giờ cũng gắn với văn hóa tộc người và vùng đất bởi quá trình biểu trưng hóa (quá trình liên tưởng so sánh giữa cái biểu đạt và cái được biểu đạt)…

VÀI NÉT VỀ LỊCH SỬ NGƯỜI MINH HƯƠNG VÀ NGƯỜI HOA Ở NAM BỘ Nguyễn Đức Hiệp   Thiên phục khả phong (Hoành phi trong đình Minh hương Gia Thạnh)   Trong lịch sử khẩn hoang ở Nam bộ, sự đóng góp của người Minh hương và Hoa từ xưa đến nay về kinh tế, văn hóa thật là to lớn. Bao nhiêu danh nhân Việt nam trong lịch sử là có gốc Minh hương, từ Trịnh Hoài Đức, Ngô Nhân Tịnh, Võ Tánh, Ngô Tùng Châu, Châu Văn Tiếp, Phan Thanh Giản, Phan Xích Long.. đến những nhân vật…

MIẾU BÀ Ở CÔN ĐẢO THỜ AI ? Ðinh văn Hạnh Ở Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) có một ngôi miếu gọi là miếu Bà, cũng có tài liệu ghi là An Sơn miếu, nhưng phổ biến nhất là tên gọi đền thờ bà Phi Yến. Cũng phải nói ngay rằng miếu Bà là ngôi miếu duy nhất ở Côn Đảo, ngày 18-10 âm lịch hàng năm, có diễn ra lễ hội trang trọng do ngành văn hóa tổ chức. Miếu Bà đã được UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu quyết định xếp hạng di tích cấp tỉnh và là…

MỘT VÀI VẤN ĐỀ VỀ NHẠC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM                                     TS Trần Quang Hải   TS Trần Quang Hải, nguyên là con trai trưởng của GS Trần văn Khê và là cháu ruột của Quái Kiệt Trần văn Trạch. Ông hiện cư ngụ tại Pháp cùng với phu nhân là ca sĩ vang danh Bạch Yến.Rời xa đất nước từ năm 1961, ông học ngành nhạc học (musicology) và dân tộc nhạc học (ethnomusicology), và hiện vẫn còn tiếp tục nghiên cứu (chỉ còn hai năm nữa là về hưu, vì ông đã trên 63 tuổi) . Ông cùng…

MỘT BIỂU TRƯNG CAO NHẤT                                           Quốc Trường Giang     Nếu ai chưa một lần nghe qua bài vọng cổ hay rất xa lạ với cải lương thì không phải người thuần Việt. Bởi, loại hình nghệ thuật này rất đậm đà bản sắc dân tộc, mang tính phổ biến nhất, trong những loại hình sân khấu dân tộc. Nó luôn xuất hiện với nhiều hình thức - phương tiện đại chúng.

LỄ GIỖ TỔ CỔ NHẠC BẠC LIÊU                                                      Trần Phước Thuận             Lễ hội dân gian ở nước ta hiện nay đang được sự chú ý của nhiều ngành khoa học xã hội, gần đây đã có nhiều tác phẩm, nhiều công trình nghiên cứu về lễ hội ra đời, trong đó có cả các loại từ điển lễ hội của 54 tộc người ở Việt Nam. Tuy nhiên cũng còn một số lễ hội rất đặc biệt, nhưng vẫn chưa được sự để ý của các nhà biên khảo, điển hình như Lễ giỗ Tổ cổ nhạc được tổ…

ÔNG TỔ CẢI LƯƠNG                                                                                   Trần Trung Quân       Ông Tổ Cải Lương tên thật là Tống Hữu Định, bút hiệu Tịnh Trai, người ta còn gọi là Thầy Phó Mười Hai - gọi Thầy Phó vì ông từng làm Phó Tổng đất Vãng (sau đổi thành tỉnh Vĩnh Long) và gọi Mười Hai là theo hạng thứ trong gia đình. Ông sanh năm 1896 tại làng Long Châu, Vĩnh Long và mất năm 1932.

    CẢI LƯƠNG- TÂM HỒN CỦA NGƯỜI NAM BỘ  Nhân Nhân - VOV           Cải lương ra đời là một nguồn sống tinh thần của người dân, để nhân dân lao động bày tỏ tâm tư, tình cảm của mình. Chính vì vậy, nó trưởng thành rất nhanh. Những năm đầu thập niên 1920, Cải lương còn chập chững những bước đầu tiên. Năm 1931, Cải lương đã chính thức được giới thiệu ở ngoài nước với danh nghĩa một loại hình nghệ thuật ngang hàng Tuồng, Chèo đã có từ nhiều thế kỷ trước…

CẢI LƯƠNG NAM BỘ - MỘT CHẶNG ĐƯỜNG LỊCH SỬ                                                                   ThS. NGUYỄN THÚY VY                                                                (BM Văn hóa học,                                                                   Trường Đại học Khoa học Xã Hội và Nhân văn)                                                                            Đã đăng trên báo Bình Dương 2004    

VĂN HỌC QUỐC NGỮ NAM BỘ TỪ CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẾN 1945 - THÀNH TỰU VÀ TRIỂN VỌNG PGS.TS. Đoàn Lê Giang Trường Đại học Khoa học Xã hội - Nhân văn – ĐHQG Tp.HCM Đã in trong: Tạp chí Nghiên cứu văn học, số 7 năm 2006 Văn học quốc ngữ Nam Bộ cuối TK.XIX đến 1945 là một bộ phận máu thịt của văn học dân tộc. Trong khoảng hơn nửa thế kỷ từ khi hình thành cho đến 1945, vùng văn học này đã có một đời sống rất sôi nổi với hàng trăm cây bút…