Tại phiên khai mạc toàn thể, TS. Lê Hữu Phước nói về điểm tương đồng trong nền văn hóa giữa 2 quốc gia. “Thành tựu của quá trình giao lưu văn hóa giữa hai quốc gia trong chiều dài lịch sử là một loạt các di sản Phật giáo, Ấn Độ giáo tại Việt Nam, đặc biệt là di sản của nền văn hóa Chăm-pa cổ tại miền Trung, nền văn hóa Ốc Eo tại miền Nam. Hội thảo sẽ tập trung giới thiệu các kết quả nghiên cứu mới về mối quan hệ xuyên văn hóa, làm rõ giá trị di sản Phật giáo tại Ấn Độ và Việt Nam, đồng thời khẳng định giá trị của hệ tư tưởng Mahatma Gandhi – Một danh nhân thế giới có tầm ảnh hưởng sâu rộng trên phạm vi toàn cầu”.
Đề dẫn Hội thảo, TT. TS. Thích Nhật Từ chia sẻ: Tuyển tập “Di sản Việt Nam - Ấn Độ: Mối quan hệ xuyên văn hóa” là kết quả của hội thảo học thuật được trường Đại học KHXHNV Tp.HCM và Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam đồng tổ chức vào ngày 24/12/2019, nhân dịp cộng đồng Ấn Độ trên toàn cầu và Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 150 ngày sinh của anh hùng dân tộc Ấn Độ Mahatma Gandhi (2/10/1869 – 2/10/2019).”
Từ ngày ra thông báo viết bài cho đến khi kết thúc giai đoạn biên tập vào tháng 12 năm 2019, Ban tổ chức đã nhận được 50 bài viết, trong đó đã lựa chọn 30 bài tiêu biểu đăng trong quyển sách kỉ yếu cùng tên với hội thảo. Đặc biệt trong cuộc hội thảo này, đã có một số lượng lớn bài viết mà tác giả là các vị tăng ni, nhà nghiên cứu Phật giáo tại Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam và các tự viện.
Trong số 30 bài viết được biên tập đăng sách, có chín bài nghiên cứu về thân thế và sự nghiệp của Mahatma Gandhi, đồng thời đánh giá tư tưởng Ahimsa, thuyết bất bạo động của ông như một loại hình di sản tinh thần ở Ấn Độ, triết lý về chung sống hòa bình của dân tộc trên toàn thế giới. Các tham luận cho rằng hệ tư tưởng này có nhiều nét tương đồng với triết lý Phật giáo đề cao lòng từ bi, tinh thần quý trọng sự sống của con người và vạn vật; sử dụng phương thức sống bằng hành động vị tha, không lấy bạo lực để đáp trả lại bạo lực. Chính tinh thần này đã thể hiện sự khoan dung của con người, ý chí và nhân cách của các bậc vĩ nhân trên thế gới từ sau giữa cuối thế kỷ 20, được cho là có ảnh hưởng từ triết lý của Mahatma Gandhi.
Trong cuộc hội thảo được phân thành 3 phiên với 12 tham luận được trình bày. Các diễn giả đã nêu ra các vấn đề nghiên cứu về Mahatma Gandhi, Di sản Phật giáo, Ấn giáo trong mối quan hệ xuyên văn hóa. Các câu hỏi được đặt ra từ phía các nhà nghiên cứu tập trung vào các vấn đề di sản tinh thần, tư tưởng của Mahatma Gandhi, nghiên cứu di sản Phật giáo, đánh giá tương đồng về Đức Phật và thánh Gandhi, Gandhi và chủ tịch Hồ Chí Minh. Đồng thời chủ đề chuyển đổi tôn giáo từ các lớp văn hóa cổ ở Việt Nam ảnh hưởng văn hóa Ấn giáo sang Phật giáo.
Mối quan hệ xuyên văn hóa giữa Việt Nam và Ấn Độ là một chủ đề khá rộng quy tụ nhiều bài viết thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như triết học, so sánh văn hóa, tôn giáo học và triết học, văn hóa học, nghiên cứu di sản … Kết quả của cuộc hội thảo này sẽ mở ra một hướng nghiên cứu mới, thúc đẩy hướng nghiên cứu của Việt Nam về phía Ấn Độ ngày càng mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn. Cuộc hội thảo cũng góp phần thắt chặt hơn nữa mối quan hệ bền vững giữa hai quốc gia, Việt Nam - Ấn Độ.
PV VHH
Bài viết tại báo Giác Ngộ Di sản Việt Nam - Ấn Độ, mối quan hệ xuyên văn hóa
MỘT SỐ HÌNH ẢNH HỘI THẢO
