Triết học so sánh Đông - Tây là một môn khoa học thuộc ngành Triết học. Triết học so sánh Đông - Tây nghiên cứu các hệ thống triết học ở phương Đông và phương Tây; đối chiếu, so sánh một cách có chủ đích các tư tưởng của các nhà triết học; phân tích những điểm tương đồng và dị biệt giữa các nền triết học; chuyển tải tư tưởng triết học từ nền văn hóa này sang nền văn hóa khác, từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác.

Con người vừa là một thực thể tự nhiên vừa là một thực thể xã hội, hai phương diện đó tồn tại trong tính thống nhất với nhau, quy định lẫn nhau, tạo thành cơ sở hiện thực cho sự tồn tại của mỗi con người với tư cách là người trong đời sống xã hội. Các nhu cầu tự nhiên, như ăn, uống, mặc, ở, đi lại, vui chơi, giới tính cũng như nhu cầu xã hội, hoạt động xã hội (lao động, nghiên cứu khoa học,...) là thống nhất trong đời sống của một con người. Tương ứng…

Mỗi thời đại kinh tế được phân biệt với thời đại kinh tế khác không phải ở chỗ sản xuất ra cái gì, mà là sản xuất bằng cái gì và như thế nào?. Luận điểm của C. Mác càng ngày càng được lịch sử chứng minh giá trị bền vững về mặt phương pháp luận. Với các tư liệu sản xuất mới và cách thức tổ chức, quản lý sản xuất mới do cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tạo ra, thế giới hiện đại từ thập kỷ thứ nhất của thế kỷ XXI đã có những…

Văn hóa cũng như chính trị và kinh tế đều gắn liền với hoạt động sống của con người, đều tồn tại một cách hiện thực trong đời sống của con người, trong xã hội với những điều kiện và hoàn cảnh lịch sử nhất định. Chúng đều là những lĩnh vực cơ bản cấu thành xã hội, trong thực tiễn là hoạt động của chủ thể, còn trong lý luận, là những thuật ngữ khoa học, những khái niệm, phạm trù của nhận thức luận xã hội, của văn hóa học, chính trị học và kinh tế học. Muốn phát triển bền…

Dư luận xã hội là tập hợp các ý kiến, thái độ có tính chất phán xét, đánh giá của các nhóm xã hội hay của xã hội nói chung trước những vấn đề mang tính thời sự, có liên quan tới lợi ích chung, thu hút sự quan tâm của nhiều người và được thể hiện trong các nhận định hoặc hành động thực tiễn của họ(1). Nội dung và sắc thái của dư luận xã hội được quy định đầu tiên và chủ yếu bởi trình độ hiểu biết, những đánh giá đúng/sai của công chúng, nhóm xã…

Khi nhận thức về tôn giáo, nhất là về tính chất tự ý thức của tôn giáo, nguồn gốc và bản chất của tôn giáo, chúng ta cần đứng trên quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen. Theo đó, tôn giáo không chỉ là ý thức của con người chủ thể về thế giới hiện thực tự nhiên và xã hội khách quan bên ngoài, mà còn là (và chủ yếu là) tự ý thức của con người về chính bản thân mình; chỉ đến con người mới xuất hiện tự ý thức; ý thức tôn giáo chủ yếu chỉ dừng…

Theo quan điểm biện chứng, vận động là thuộc tính của vật chất; mọi sự vật trong thế giới vật chất đều luôn luôn vận động; thay đổi về vị trí trong không gian là hình thức cơ bản nhất của vận động; để xác định một sự vật có thay đổi về vị trí hay không thì phải xem xét nó trong quan hệ với một sự vật khác; phương thức của vận động là chuyển hóa từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất và ngược lại; khuynh hướng của vận động…

Hai khái niệm “Đông”, “Tây” mới xuất hiện khoảng vài ba thế kỷ gần đây. “Đông” chỉ phương mặt trời mọc, chỉ các nước Châu Á, chỉ các nền văn minh trên lưu vực ba con sông, đó là sông Nin, sông Ganga (sông Hằng) và sông Hoàng Hà; còn phương Tây cũng không phải là tất cả các nước còn lại, mà chủ yếu chỉ các nước Tây Âu, như Anh, Pháp, Đức, Ý, Áo, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha,... Minh triết phương Đông và triết học phương Tây do đặc thù của xã hội mỗi nơi qui…

Tự do là một thuộc tính đặc biệt chỉ có ở con người có ý thức. Người tự do có khả năng tự lựa chọn để làm hay không làm một việc nào đó theo ý thích của mình mà không bị ép buộc bởi người khác; người không tự do (hay người nô lệ) không có khả năng như vậy. Tự do là một giá trị cao quý, là mục tiêu và động lực của sự phát triển xã hội. Tuy nhiên, tự do có tính tương đối. Con người càng nhận thức được nhiều tính tất yếu của…

Không có hành động, không có khả năng bắt đầu một điều mớimẻ và vì thế không khớp nối sự khởi đầu mới trong thế giới ấy với sự sinh ra đời của mỗi hữu thể người, thì cuộc sống của con người, trải qua giữa sống và chết, quả thực sẽ bị buộc phải hủy diệt mà không được cứu rỗi. Bản thân vòng đời, đi về phía cái chết cũng không thể tránh khỏi mang mọi thứ thuộc về con người đi đến sụp đổ và hủy diệt. Hành động, với tất cả tính bấp bênh của nó,…